যুদ্ধবিৰতি, নোবেল বঁটা, কাশ্মীৰ… এই ৭টা কাৰণত ভাৰতৰ ওপৰত ক্ষুব্ধ ট্ৰাম্প…

যুদ্ধবিৰতি, নোবেল আৰু কাশ্মীৰ… ৭টা কাৰণত ট্ৰাম্পে ভাৰতৰ সৈতে সম্পৰ্ক বিনষ্ট কৰিলে?

ভাৰতৰ সৈতে আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ড’নাল্ড ট্ৰাম্পৰ সম্পৰ্ক এই সময়ত একেবাৰেই ভাল নহয়। ট্ৰাম্পৰ প্ৰথম কাৰ্যকালত প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে টেক্সাছত ভাৰতীয় অনুপ্ৰৱেশকাৰীৰ হাউডী মোদী ৰেলীত অংশ লৈছিল। ইয়াৰ কেইমাহমানৰ পাছত গুজৰাটত নমস্তে ট্ৰাম্প নামৰ এক অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়, য’ত তেওঁক এক বৃহৎ আদৰণি জনোৱা হয়।

কিন্তু ট্ৰাম্পৰ দ্বিতীয় কাৰ্যকালত যিটো ঘটিছিল যাৰ ফলত ভাৰতৰ সৈতে সম্পৰ্কত তিক্ততাৰ আৰম্ভণি হয়। ট্ৰাম্প আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ মাজৰ সম্পৰ্ক কিয় আৰু কেনেকৈ অৱনতি ঘটিল জানক…

১) ট্ৰাম্পে অস্বীকাৰ কৰাৰ পিছতো যুদ্ধবিৰতিৰ ক্ৰেডিট লৈ থাকিল

নিউয়ৰ্ক টাইমছ (NYT)ৰ মতে, ১৭ জুনত জি-৭ সন্মিলনৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত ট্ৰাম্পে প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ সৈতে ৩৫ মিনিটৰ ফোন বাৰ্তালাপ কৰিছিল। ইয়াৰ মাজতে ট্ৰাম্পে পুনৰ দাবী কৰিছিল যে ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত যুদ্ধবিৰতিৰ কৃতিত্ব তেওঁৰ।

অৱশ্যে মোদীয়ে স্পষ্ট কৰি দিয়ে যে দুয়োখন দেশৰ মাজত যুদ্ধবিৰতিৰ লগত আমেৰিকাৰ কোনো সম্পৰ্ক নাই। ইয়াৰ পিছতো ট্ৰাম্পে এই কথাত সন্মতি প্ৰকাশ কৰা নাছিল। তেওঁ এই দাবী এতিয়ালৈকে ৪০ বাৰতকৈ অধিক পুনৰাবৃত্তি কৰিছে।

২) নোবেলৰ বাবে মনোনীত নোহোৱাত খং

এই ফোন কলৰ সময়ত ট্ৰাম্পে মোদীক উল্লেখ কৰিছিল যে পাকিস্তানে তেওঁক শান্তি নোবেল বঁটাৰ বাবে মনোনীত কৰিবলৈ ওলাইছে। ভাৰতেও একে কাম কৰিব লাগে বুলি ট্ৰাম্পে ইংগিত দিয়ে। অৱশ্যে ভাৰতে তেনে নকৰাত ট্ৰাম্পৰ খং উঠিল। ইজৰাইলৰ উপৰিও কম্বোডিয়া, আজাৰবাইজান আৰু আৰ্মেনিয়াইও ট্ৰাম্পক নোবেলৰ বাবে মনোনীত কৰিছে।

৩) ট্ৰাম্পক লগ নকৰাকৈ কানাডা এৰিলে মোদীয়ে

কানাডাত ১৬ জুনৰ পৰা ১৭ জুনলৈ অনুষ্ঠিত হৈছিল জি-৭ শীৰ্ষ সন্মিলন। ট্ৰাম্পে প্ৰথম দিনাই শীৰ্ষ সন্মিলনত অংশগ্ৰহণ কৰি সোনকালে ৰাওনা হয়। ইয়াত মোদী আৰু ট্ৰাম্পৰ মাজত কথা-বতৰা হ’ব লাগিছিল যদিও সেয়া নহ’ল। ইয়াৰ পিছত দুয়োজনে ফোনত কথা পাতিলে। ট্ৰাম্পে মোদীক আমেৰিকা হৈ ভাৰতলৈ আহিবলৈ কৈছিল যদিও মোদীয়ে নাকচ কৰে।

সেই সময়তে পাকিস্তানৰ সেনা প্ৰধান অসীম মুনীৰ ৱাশ্বিংটনত আছিল। ব্লুমবাৰ্গৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি মোদীয়েও অনুভৱ কৰিছিল যে ট্ৰাম্পে তেওঁৰ আৰু জেনেৰেল মুনিৰৰ মাজত বৈঠকৰ ব্যৱস্থা কৰিবলৈও চেষ্টা কৰিব পাৰে। মোদীয়ে ক’লে যে তেওঁ ক্ৰ’ৱেচিয়ালৈ যাব লাগিব।

৪) কাশ্মীৰ বিষয়ত মধ্যস্থতা কৰিবলৈ ভাৰতে অস্বীকাৰ কৰিলে

একেটা ফোন কলত মোদীয়ে লগতে কয় যে কাশ্মীৰ বিষয়ত কোনো তৃতীয় পক্ষৰ মধ্যস্থতা ভাৰতে কেতিয়াও মানি নলয়। এই তথ্য দিছে বৈদেশিক সচিব বিক্ৰম মিশ্ৰীয়ে। মিশ্ৰীয়ে কয় যে কাশ্মীৰ সমস্যা সমাধানৰ বাবে ট্ৰাম্পে মধ্যস্থতাৰ প্ৰস্তাৱ দিছিল।

আচলতে ভাৰত-পাক যুদ্ধবিৰতিৰ পিছতো ট্ৰাম্পে কৈছিল যে মই দুয়োখন দেশৰ সৈতে কাম কৰি কাশ্মীৰ সমস্যা সমাধান কৰিব পৰা যায় নেকি চাবলৈ চেষ্টা কৰিম।

৫) ট্ৰাম্পে ভাৰতক মৃত অৰ্থনীতি বুলি অভিহিত কৰে

এই আহ্বানৰ পিছত তিক্ততা বাঢ়িল আৰু ট্ৰাম্পে ভাৰতৰ বিৰুদ্ধে বিভিন্ন কথা ক’বলৈ আৰম্ভ কৰিলে। তেওঁ ভাৰতক মৃত অৰ্থনীতি আখ্যা দি ভাৰতৰ বাণিজ্য নীতিক বেয়া বুলি অভিহিত কৰে। ইয়াৰ পিছত ট্ৰাম্পে ভাৰতীয় সামগ্ৰীৰ ওপৰত ৫০% শুল্ক আৰোপ কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰে। ব্লুমবাৰ্গৰ মতে, জুন মাহত এই কথা-বতৰাৰ পিছত দুয়োগৰাকী নেতাৰ মাজত কোনো কথা-বতৰা হোৱা নাই।

৬) ভাৰতে আমেৰিকাৰ কৃষিজাত সামগ্ৰীৰ ওপৰত শুল্ক হ্ৰাস কৰা নাছিল

দীৰ্ঘদিন ধৰি আমেৰিকাই ভাৰতক খেতি আৰু দুগ্ধজাত সামগ্ৰীৰ বজাৰ মুকলি কৰিবলৈ হেঁচা দি আহিছে। আমেৰিকাৰ কৃষিজাত সামগ্ৰীৰ ওপৰত কম শুল্ক লোৱাৰ আমেৰিকাৰ দাবী ভাৰতে নাকচ কৰিলে। মূল্য বেছি হোৱাৰ পিছতো ঘৰচীয়া কৃষকৰ স্বাৰ্থক অগ্ৰাধিকাৰ দিছিল।

জাৰ্মান কাকত FAZৰ দাবী অনুসৰি ভাৰতে আমেৰিকাৰ সৈতে বাণিজ্যিক চুক্তিৰ বাবে আলোচনা বাতিল কৰাৰ লগতে আমেৰিকাৰ প্ৰতিনিধি দলটোক দিল্লীলৈ অহাত বাধা প্ৰদান কৰে। দুয়োখন দেশৰ মাজত দ্বিপাক্ষিক বাণিজ্য চুক্তি (বিটিএ)ৰ অধীনত ২৫ৰ পৰা ২৯ আগষ্টলৈ ষষ্ঠ ৰাউণ্ডৰ আলোচনা অনুষ্ঠিত হ’ব। আমেৰিকাৰ দুগ্ধজাত সামগ্ৰী আৰু জিএম শস্য আমদানিৰ ক্ষেত্ৰত মতানৈক্যৰ বাবে জুলাই মাহত পঞ্চম ৰাউণ্ডৰ আলোচনা ব্যৰ্থ হৈছিল।

৭) শুল্ক আৰোপ কৰাৰ পিছতো ভাৰতে ৰাছিয়াৰ তেল ক্ৰয় কৰি আছে

২৭ আগষ্টৰ পৰা আমেৰিকাই ভাৰতৰ ওপৰত ৫০% শুল্ক আৰোপ কৰিছিল। ইয়াৰে ২৫% শুল্ক জৰিমনা হিচাপে আৰোপ কৰা হৈছিল কাৰণ ভাৰতে ৰাছিয়াৰ পৰা তেল ক্ৰয় কৰি আছে। আমেৰিকাই কয় যে ইয়াৰ দ্বাৰা ৰাছিয়াক যুদ্ধত সহায় কৰিছে ভাৰতে।

কিন্তু ভাৰতে ৰাছিয়াৰ পৰা তেল ক্ৰয় কৰা বন্ধ নকৰি ইয়াক ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাৰ্থ আখ্যা দিয়ে। আমেৰিকাই বিচাৰে ইউৰোপীয় দেশসমূহেও ভাৰতৰ ওপৰত শুল্ক আৰোপ কৰক। কিন্তু ইউৰোপীয় সংঘই এই বিষয়ত মৌনতা অৱলম্বন কৰিছে।

লগতে পঢ়ক: মোদী-জিনপিঙৰ দ্বিপাক্ষিক বৈঠক, চীনৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে ক’লে- ড্ৰেগন আৰু হাতী একেলগে অহাটো…