শান্তিৰ নোবেলৰ বাবে ট্ৰাম্পৰ নাম প্ৰস্তাৱ পাকিস্তানৰ, কিন্তু নোবেল বঁটা পোৱাটো ইমান সহজ নে? জানি লওক সমগ্ৰ প্ৰক্ৰিয়া

আমেৰিকাৰ অনুকূল প্ৰতিদানৰ বাবে এটা ডাঙৰ ঘোষণা কৰিছে পাকিস্তানে। শেহতীয়াকৈ পাকিস্তানৰ সেনা প্ৰধান অসীম মুনীৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰপতি ড’নাল্ড ট্ৰাম্পে হোৱাইট হাউছত দুপৰীয়াৰ আহাৰ গ্ৰহণ কৰিছিল। এই দুপৰীয়াৰ আহাৰ গ্ৰহণৰ পিছতেই পাকিস্তানে ড’নাল্ড ট্ৰাম্পক নোবেল বঁটাৰ বাবে মনোনীত কৰে। অৱশ্যে ট্ৰাম্পৰ বাবে পাকিস্তানে দিয়া পৰামৰ্শৰ সৈতে ভাৰতৰো সম্পৰ্ক আছে।

আচলতে যেতিয়া ভাৰতে পাকিস্তানৰ বিৰুদ্ধে অপাৰেচন সেন্দূৰ আৰম্ভ কৰিছিল, তেতিয়া দুয়োখন দেশৰ মাজত ৪ দিন ধৰি উত্তেজনা আছিল। ধাৰাবাহিকভাৱে আক্ৰমণ আৰু প্ৰত্য়াক্ৰমণ চলে। ইয়াৰ পিছত পাকিস্তানে ভাৰতক এই অভিযান বন্ধ কৰিবলৈ অনুৰোধ জনায়। অৱশ্যে ড’নাল্ড ট্ৰাম্পে দুয়োখন দেশৰ মাজত যুদ্ধবিৰতি আনিছিল বুলি দাবী কৰে। এই হস্তক্ষেপৰ বাবে ট্ৰাম্পক প্ৰতিদান দিবলৈ পাকিস্তানে এতিয়া শান্তিৰ নোবেল বঁটাৰ বাবে ট্ৰাম্পৰ নাম মনোনীত কৰিছে।

ট্ৰাম্পে লাভ কৰিবনে নোবেল বঁটা?

এতিয়া প্ৰশ্ন উত্থাপন হৈছে যে কেৱল পাকিস্তানে পৰামৰ্শ দিলেই ট্ৰাম্পক নোবেল বঁটা প্ৰদান কৰা হ’বনে? কেৱল পাকিস্তানৰ এই পদক্ষেপৰ বাবেই ট্ৰাম্প এই বঁটা লাভ কৰা পৰৱৰ্তী আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হ’বনে? ইয়াত আমি এই সকলোবোৰ বিষয় বিতংভাৱে ক’ম। আচলতে শান্তিৰ নোবেল বঁটা লাভৰ প্ৰক্ৰিয়াটো ইমান সহজ নহয়। ইয়াৰ প্ৰক্ৰিয়া কি? কেনেকৈ পায়, কাক দিয়া হ’ব কোনে সিদ্ধান্ত লয়? এই সকলোবোৰ প্ৰশ্নৰ উত্তৰ আমি দিম। প্ৰথমে জানো আহক এই বঁটা কি?

শান্তিৰ নোবেল বঁটা কি?

শান্তিৰ নোবেল লাভৰ প্ৰক্ৰিয়াটো কিমান দিনৰ কথা জনাৰ আগতে এই বঁটা কি আৰু কাক দিয়া হয় সেই কথা জনাটো জৰুৰী? আমি যেতিয়া নোবেল বঁটাৰ কথা কওঁ তেতিয়া এইটো জনাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ যে আলফ্ৰেড নোবেলৰ ইচ্ছামতে নোবেল বঁটাৰ আৰম্ভণি হৈছিল। এই বঁটা ৰসায়ন বিজ্ঞান, পদাৰ্থ বিজ্ঞান, শৰীৰ বা চিকিৎসা বিজ্ঞান, শান্তি আৰু সাহিত্যৰ বাবে প্ৰদান কৰা হয়।

১৯০১ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। শান্তিৰ শাখাত সেইসকল লোকক এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয় যিসকলে দেশসমূহৰ মাজত ভাতৃত্ববোধ বৃদ্ধি, অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰৰ সংখ্যা হ্ৰাস কৰা আৰু শান্তি সন্মিলনৰ আয়োজন কৰাত বিশেষ অৱদান আগবঢ়াইছে।

কোনে মনোনয়ন দিব পাৰে?

নৰৱে”ৰ নোবেল কমিটীয়ে শান্তিৰ নোবেল বঁটা বিজয়ীসকলক বাছনি কৰে। যিকোনো ব্যক্তি, সংগঠন বা আন্দোলন শান্তিৰ নোবেল বঁটাৰ বাবে মনোনীত হ’ব পাৰে। কিন্তু মনোনয়ন দিব পৰা সকলৰ বাবে এটা চৰ্ত আছে। সকলোৱে কাৰোবাক নোবেল বঁটাৰ বাবে মনোনীত কৰিব নোৱাৰে। ইয়াৰ বাবে মাত্ৰ সীমিত লোকৰ তালিকাইহে নামৰ পৰামৰ্শ দিব পাৰে।

আমি শান্তিৰ নোবেল বঁটা কি সেই কথা জানিলোঁ, এতিয়া কোনে মনোনয়ন দিব পাৰে সেয়া জনাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ। সাধাৰণ মানুহেও ইয়াত মনোনয়ন দিব পাৰেনে?

• ৰাষ্ট্ৰপতি, প্ৰধানমন্ত্ৰী, কেবিনেট মন্ত্ৰী, ৰাষ্ট্ৰীয় সভা আৰু চৰকাৰৰ সদস্য।

• নেদাৰলেণ্ডৰ হেগৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ন্যায়ালয় আৰু হেগৰ স্থায়ী মধ্যস্থতাকাৰী আদালতৰ সদস্য।

• l’Institut de Droit International ৰ সদস্য

• মহিলা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় শান্তি আৰু স্বাধীনতা লীগৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ব’ৰ্ডৰ সদস্য

• বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধ্যাপক, এমেৰিটি অধ্যাপক আৰু ইতিহাস, সমাজ বিজ্ঞান, আইন, দৰ্শনৰ সহযোগী অধ্যাপক, বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ৰেক্টৰ আৰু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰিচালক, শান্তি গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠান আৰু বৈদেশিক নীতি প্ৰতিষ্ঠানৰ পৰিচালক

• যিসকল ব্যক্তিয়ে ইতিমধ্যে শান্তিৰ নোবেল বঁটা লাভ কৰিছে

• শান্তি নোবেল বঁটা প্ৰদান কৰা সংস্থাসমূহৰ মুখ্য পৰিচালক

• নৰৱে”ৰ নোবেল কমিটীৰ বৰ্তমান আৰু প্ৰাক্তন সদস্যসকলেও মনোনীত কৰিব পাৰে।

• নৰৱে”ৰ নোবেল কমিটীৰ প্ৰাক্তন উপদেষ্টা

ড’নাল্ড ট্ৰাম্পৰ নাম পাকিস্তানে ২০২৬ বৰ্ষৰ শান্তিৰ নোবেল বঁটাৰ বাবে মনোনীত কৰিছে। এতিয়া আমি বুজি পাইছো যে প্ৰতিজন সাধাৰণ মানুহে কাৰোবাক শান্তি নোবেল বঁটাৰ বাবে মনোনীত কৰিব নোৱাৰে। কিন্তু ওপৰত দিয়া তালিকাত থকা লোকসকলে এই সন্মানৰ বাবে যিকোনো ব্যক্তিক মনোনীত কৰিব পাৰে।

২০২৫ চনত কিমানজন লোকক মনোনীত হৈছিল?

গতিকে ২০২৫ বৰ্ষত এই বঁটাৰ বাবে ৩৩৮ গৰাকী প্ৰাৰ্থী মনোনীত হৈছে, ইয়াৰে ২৪৪ জন ব্যক্তি আৰু ৯৪ টা সংগঠন। অৱশ্যে ২০২৪ চনৰ আৰম্ভণিতে ২৮৬ জন লোকক মনোনীত কৰা হৈছিল। ২০১৬ চনত সৰ্বাধিক লোকক মনোনীত কৰা হৈছিল। সেইবাৰ ৩৭৬ জন প্ৰাৰ্থী আছিল।

কিন্তু এই বঁটাৰ বাবে কোন সকল মনোনীত হয় সেই কথা নোবেল কমিটীয়ে কেতিয়াও প্ৰকাশ নকৰে। অৱশ্যে মনোনীত হোৱা ব্যক্তিজনে নিজেই এই কথা প্ৰকাশ কৰিব পাৰে, কিন্তু কমিটীয়ে এই কথা বিশ্ববাসীৰ আগত প্ৰকাশ নকৰে।

মনোনয়ন কেনেকৈ দিয়া হয়?

নৰৱে’ৰ নোবেল কমিটীয়ে অনলাইন মনোনয়ন প্ৰ-পত্ৰ মুকলি কৰে যাৰ সহায়ত মনোনয়ন প্ৰদান কৰা হয়।

কোনে বিজয়ীক বাছনি কৰে?

নোবেল বঁটাৰ বাবে মনোনীত হোৱাৰ প্ৰক্ৰিয়াটো যিমান কঠিন, তাৰ পিছৰ প্ৰক্ৰিয়াটোও সিমানেই কঠিন। বুজি লওক যে মনোনীত হোৱাটো মাত্ৰ এটা খোজ, কিন্তু গন্তব্যস্থান বহু দূৰত।

নৰৱে’ৰ নোবেল কমিটীয়ে শান্তিৰ নোবেল বঁটা বিজয়ীসকলক নিৰ্বাচন কৰে। এই সমিতিখন নৰৱে’ৰ সংসদে নিযুক্তি দিয়া পাঁচজন সদস্যৰে গঠিত। তেওঁলোকে মনোনীত লোকৰ তালিকাৰ পৰা বিজয়ীৰ নাম কেইবাটাও দৃষ্টিকোণেৰে মূল্যায়ন কৰি বাছি লয়। শান্তিৰ নোবেল বঁটা নৰৱে’ৰ অছলোত প্ৰদান কৰা হয়। আনহাতে বাকী নোবেল বঁটা ছুইডেনৰ ষ্টকহ’মত দিয়া হয়।

বিজয়ীক কেনেকৈ বাছনি কৰা হয়?

আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্নটো হ’ল বিজয়ীক কেনেকৈ বাছনি কৰা হয়। আচলতে মনোনয়নৰ পিছত মনোনয়নপ্ৰাপ্ত তালিকাত থকা লোকসকলক বাছনি কৰাৰ কাম ছেপ্টেম্বৰৰ পৰা আৰম্ভ হয়। প্ৰতি বছৰে ১০ ডিচেম্বৰত শান্তিৰ নোবেল বঁটা দিয়া হয়। ইয়াৰ বাবেই ছেপ্টেম্বৰৰ পৰা ডিচেম্বৰলৈকে বাছনিৰ কাম কৰা হয়।

• পদক্ষেপ ১- নৰৱে’ৰ নোবেল কমিটীয়ে ছেপ্টেম্বৰ মাহত মনোনয়ন লাভৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলায়।

• পদক্ষেপ ২- ১ ফেব্ৰুৱাৰী তাৰিখে মনোনয়ন জনোৱাৰ শেষ দিন। ইয়াৰ পিছত কমিটীয়ে মনোনয়ন বিবেচনা নকৰে।

• পদক্ষেপ ৩- ফেব্ৰুৱাৰী-মাৰ্চ মাহত মনোনয়ন তালিকাৰ পৰা মানুহৰ নাম বাছনিৰ কাম কৰা হয়। মানুহক তালিকাভুক্ত কৰা হয়। মনোনীত ব্যক্তিজনে শান্তিৰ বাবে কৰা কামক বিভিন্ন স্কেলত ৰাখি কমিটীয়ে বিবেচনা কৰে। তাৰ পিছত এখন তালিকা প্ৰস্তুত কৰা হয়।

• পদক্ষেপ ৪- মাৰ্চ-আগষ্ট- ইফালে চৰ্টলিষ্ট কৰা তালিকাখন উপদেষ্টাৰ দ্বাৰা পৰ্যালোচনা কৰা হয়। অনুমোদনৰ আগতে নামবোৰ বিবেচনা কৰা হয়।

• পদক্ষেপ ৫- অক্টোবৰ মাহত নোবেল বঁটাৰ বাবে বিজয়ীৰ নাম অনুমোদন কৰা হয়। এই মাহতে সিদ্ধান্ত লোৱা হয় যে ১০ ডিচেম্বৰত কাক এই শান্তিৰ সৰ্বোচ্চ সন্মান প্ৰদান কৰা হ’ব।

• অক্টোবৰৰ আৰম্ভণিতে নোবেল কমিটীয়ে বঁটা প্ৰদান কৰিবলগীয়া লোকসকলৰ নাম নিৰ্বাচন কৰে। এই সমিতিখনে সংখ্যাগৰিষ্ঠ ভোটৰ জৰিয়তে শান্তিৰ নোবেল বঁটা বিজয়ীসকলক বাছনি কৰে। লগতে কোনো ব্যক্তিক নোবেল বঁটা প্ৰদানৰ বাবে কমিটীয়ে লোৱা সিদ্ধান্তই চূড়ান্ত সিদ্ধান্ত। ইয়াক কোনো ধৰণে প্ৰত্যাহ্বান জনাব নোৱাৰি। ইয়াৰ পিছতে শান্তিৰ নোবেল বঁটা বিজয়ীসকলৰ নাম ঘোষণা কৰা হয়।

• পদক্ষেপ ৬- ১০ ডিচেম্বৰত বিজয়ীক শান্তিৰ নোবেল বঁটাৰে সন্মানিত কৰা হয়। তেওঁৰ নাম ইতিহাসত লিপিবদ্ধ হৈ ৰয়। তেওঁৰ অৱদান সমগ্ৰ বিশ্বই জানে। ১০ ডিচেম্বৰত নৰৱে’ৰ অছলোত অনুষ্ঠিত হয় শান্তি নোবেল বঁটা প্ৰদান অনুষ্ঠান। এই বঁটা বিজয়ীক নোবেল বঁটাৰ পদক, ডিপ্লমা, পুৰস্কাৰৰ ধন দিয়া হয়।

কেইবাবাৰো সভা অনুষ্ঠিত হয়?

পুৰস্কাৰৰ বাবে মনোনয়নৰ সময়সীমা ১ ফেব্ৰুৱাৰীৰ পিছত নোবেল কমিটীৰ প্ৰথমখন বৈঠকত সমিতিৰ স্থায়ী সচিবে বছৰটোৰ প্ৰাৰ্থীৰ তালিকা দাখিল কৰে। এই সময়ত কমিটীয়ে ইচ্ছা কৰিলে তালিকাত আৰু নাম যোগ কৰিব পাৰে। এতিয়া যিবোৰ নাম দিয়া হয় সেইবোৰ বিবেচনা কৰি এখন তালিকা প্ৰস্তুত কৰা হয়। ৩০০ৰো অধিক প্ৰাৰ্থীৰ নামৰ ভিতৰত মাত্ৰ ২০-৩০ জন প্ৰাৰ্থীহে ৰখা হয়। বাকী সকলোৰে নাম আঁতৰাই দিয়া হয়।

তাৰ পিছত তালিকাভুক্ত কৰা প্ৰাৰ্থীৰ নাম উপদেষ্টাসকলে বিবেচনা কৰে। তাৰ পিছত এখন প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত কৰা হয়। সাধাৰণতে উপদেষ্টাসকলৰ ৰিপৰ্ট প্ৰস্তুত কৰিবলৈ কেইমাহমান সময় থাকে।

উপদেষ্টাসকলৰ প্ৰতিবেদন দাখিল হ’লে নোবেল কমিটীয়ে আটাইতকৈ সম্ভাৱ্য প্ৰাৰ্থীৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। এই প্ৰক্ৰিয়াত প্ৰাৰ্থীসকলৰ বিষয়ে অতিৰিক্ত তথ্য আৰু আপডেট লাভ কৰিবলৈ প্ৰায়ে বিদেশী অতিৰিক্ত বিশেষজ্ঞক মাতি অনা হয়। যিয়ে নিজৰ কামৰ বিষয়ে অধিক তথ্য দিয়ে। অক্টোবৰৰ আৰম্ভণিতে পুৰস্কাৰ ঘোষণাৰ পূৰ্বে অন্তিমখন বৈঠকতহে কমিটীয়ে সিদ্ধান্তত উপনীত হয়।

যদি কোনো সমস্যা হয় তেন্তে ভোটদান পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰা হয়

এই সমিতিখনে সদায় সৰ্বসন্মতিক্ৰমে ন’বেল বঁটা বিজয়ীজনৰ নাম নিৰ্বাচন কৰে। সকলোৱে মিলি এটা নামত উপনীত হয়। কিন্তু যদি এনে এটা সময় আহে যেতিয়া সমিতিখনে কোনো সিদ্ধান্তত উপনীত হ’ব নোৱাৰে আৰু সদস্যসকল বেলেগ বেলেগ নাম লৈ থিয় হয়, তেন্তে এনে পৰিস্থিতিত ভোটদান ব্যৱস্থাটো কামত আহে। যিটো নামে সংখ্যাগৰিষ্ঠতা পায় সেই নাম অনুমোদিত হয়।

আমেৰিকাৰ কিমানজন ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে লাভ কৰিছে নোবেল বঁটা?

• ১৯২০ চনত প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ অন্ত পেলোৱাত সহায় কৰাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতি উড্ৰ’ উইলছন সন্মানিত হয় আৰু লীগ অৱ নেচনছ প্ৰতিষ্ঠা কৰে।

• ২০০২ চনত ৰাষ্ট্ৰপতি জিমি কাৰ্টাৰক “আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংঘাতৰ শান্তিপূৰ্ণ সমাধান বিচাৰি উলিওৱা, গণতন্ত্ৰ আৰু মানৱ অধিকাৰক আগুৱাই নিয়াৰ লগতে অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক উন্নয়নক প্ৰসাৰিত কৰা”ৰ প্ৰচেষ্টাৰ বাবে সন্মানিত কৰা হয়।

• জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বিষয়ে জ্ঞান বিয়পাই মানুহক সজাগ কৰাৰ বাবে ২০০৭ চনত উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি আল গোৰক সন্মানিত কৰা হৈছিল।

• আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কূটনীতি আৰু সহযোগিতা শক্তিশালী কৰাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতি বাৰাক ওবামাক ২০০৯ চনত সন্মানিত কৰা হৈছিল।

এতিয়ালৈকে কিমান জনে শান্তি বঁটা প্ৰদান কৰা হৈছে?

১৯০১ চনৰ পৰা ২০২৪ চনৰ ভিতৰত ১৪২ গৰাকীয়ে নোবেল বঁটা লাভ কৰিছে। ইয়াৰ ভিতৰত ১১১ জন ব্যক্তি আৰু ৩১ টা সংগঠনক ১০৫ বাৰকৈ শান্তি নোবেল বঁটা প্ৰদান কৰা হৈছে। যিহেতু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ৰেড ক্ৰছ কমিটীয়ে তিনিবাৰ (১৯১৭, ১৯৪৪ আৰু ১৯৬৩ চনত) শান্তি নোবেল বঁটা লাভ কৰিছে, আৰু ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ শৰণাৰ্থী উচ্চায়ুক্তৰ কাৰ্যালয়ে দুবাৰকৈ (১৯৫৪ আৰু ১৯৮১ চনত) শান্তিৰ নোবেল বঁটা লাভ কৰিছে, সেয়েহে ২৮টা ব্যক্তিগত সংগঠন আছে যিয়ে শান্তিৰ নোবেল বঁটা লাভ কৰিছে।