গ্ৰেটাৰ আফগানিস্তানৰ মেপ প্ৰকাশ তালিবানৰ, পাকিস্তানৰ কেবাটাও অঞ্চল অন্তৰ্ভুক্ত এই মেপত

ইতিমধ্যে পাকিস্তান আৰু আফগানিস্তানৰ মাজত উত্তেজনা বৃদ্ধি পাইছে। ইফালে ছ’চিয়েল মিডিয়াত ভাইৰেল হৈ আছে এটা ভিডিঅ’। এই ভিডিঅ’টোত আফগান মন্ত্ৰী মহম্মদ নবী ওমাৰীয়ে চৰকাৰী অনুষ্ঠানত বৃহত্তৰ আফগানিস্তানৰ মানচিত্ৰ প্ৰদৰ্শন কৰা দেখা গৈছে। ২৮ অক্টোবৰত পাকিস্তানৰ সীমান্তৰ সমীপৱৰ্তী আফগানিস্তানৰ খোষ্ট প্ৰদেশত অনুষ্ঠিত হৈছিল এই অনুষ্ঠান।

ভিডিঅ’টোত সামৰিক পোছাক পৰিহিত দুই শিশুৱে মন্ত্ৰীগৰাকীক ঢাল উপহাৰ দিয়া দেখা গৈছে। এই ঢালখনত আফগানিস্তানৰ মানচিত্ৰ চিত্ৰিত কৰা হৈছে, য’ত পাকিস্তানৰ খাইবাৰ পাখতুনখোৱা, বেলুচিস্তান, গিলগিট-বাল্টিস্তান আদি অঞ্চলসমূহো আছে। এই মানচিত্ৰখন বিতৰ্কিত হৈ পৰিছে, আৰু ইয়াক গ্ৰেটাৰ আফগানিস্তান বুলি কোৱা হৈছে।

বিবাদ আৰু অধিক তীব্ৰতৰ হোৱাৰ আশংকা

এই ভিডিঅ’টোৰ ভাইৰেল হোৱাৰ ফলত দুয়োখন দেশৰ মাজত উত্তেজনা বৃদ্ধি পোৱাৰ আশংকা সৃষ্টি কৰিছে। অৱশ্যে বৰ্তমান পাকিস্তান আৰু আফগানিস্তানে যুদ্ধবিৰতি পালন কৰি আছে। কেইসপ্তাহমানৰ পূৰ্বে ডোহাৰ আলোচনাৰ পিছতো তালিবানে স্পষ্টভাৱে উল্লেখ কৰিছিল যে তেওঁলোকে ডুৰাণ্ড লাইনক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সীমান্ত হিচাপে স্বীকৃতি নিদিয়ে। আফগানিস্তানে দুয়োখন দেশৰ মাজত সীমা বিবাদ অব্যাহত আছে বুলি কয়, আনহাতে পাকিস্তানে দাবী কৰে যে এই সমস্যা বহুদিন পূৰ্বে সমাধান হৈছে আৰু ডুৰাণ্ড লাইনেই হৈছে প্ৰকৃত সীমা।

ডুৰাণ্ড লাইন কি?

১৮৯৩ চনত ব্ৰিটিছ ভাৰত আৰু আফগানিস্তানৰ মাজত ডুৰাণ্ড লাইনৰ সৃষ্টি হৈছিল। ব্ৰিটিছ বিষয়া ছাৰ হেনৰী মৰ্টিমাৰ ডুৰাণ্ডৰ নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল। সেই সময়ত আফগানিস্তানৰ আমিৰ আব্দুল ৰহমান খানে এখন চুক্তিত স্বাক্ষৰ কৰি ব্ৰিটিছ ভাৰত আৰু আফগানিস্তানৰ মাজত সীমান্ত স্থাপন কৰিছিল।

আফগানিস্তানে এতিয়াও কয় যে সীমান্তটো বলপূৰ্বকভাৱে ব্ৰিটিছে টানিছিল। এই ৰেখাডাল পশ্চিমে ইৰাণৰ পৰা পূবে চীন সীমান্তলৈকে বিস্তৃত। এফালে আফগানিস্তানৰ ১২খন প্ৰদেশ আৰু আনফালে খাইবাৰ পাখতুনখোৱা, বেলুচিস্তান আৰু পাকিস্তানৰ গিলগিট-বাল্টিস্তান অঞ্চল আছে।

আফগানিস্তানে কিয় মানি লোৱা নাই ডুৰাণ্ড লাইন?

বৃহত্তৰ আফগানিস্তানৰ ধাৰণাটো অতি পুৰণি। ১৯৪৭ চনত পাকিস্তান গঠন হোৱাৰ সময়ত আফগানিস্তানে তৎক্ষণাত সীমা ৰেখাক স্বীকৃতি নিদিলে, কাৰণ ডুৰাণ্ড লাইনে পাষ্টুন জনজাতিসকলক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিছিল, আধা পাকিস্তানত আৰু আধা আফগানিস্তানত থাকিবলগীয়া হয়। আফগান জনসাধাৰণে এই বিভাজন কেতিয়াও মানি ল’ব পৰা নাছিল।

আনকি আফগানিস্তানৰ শেষৰজন ৰজা মহম্মদ জাহিৰ শ্বাহৰ ৰাজত্বকালতো সংসদে এই সীমাৰ বিৰোধিতা কৰিছিল। শেহতীয়াকৈ দুয়োখন দেশৰ মাজত সংঘাতৰ পিছৰে পৰা পাকিস্তানে ১০ লাখতকৈ অধিক আফগান শৰণাৰ্থীক বহিষ্কাৰ কৰিছে। কোৱা হৈছে যে তালিবানে পুনৰ পুৰণি মনোভাৱ গ্ৰহণ কৰিছে প্ৰতিশোধ ল’বলৈ।