Nobel Peace Prize 2024: জাপানৰ সংগঠনলৈ ২০২৪ বৰ্ষৰ শান্তিৰ ন’বেল বঁটা
জাপানী সংগঠন ' নিহন হিডানকিঅ'য়ে লাভ কৰিছে ২০২৪ চনৰ শান্তিৰ নবেল বঁটা । বিগত বছৰত ইৰানী সাংবাদিক আৰু মানৱ অধিকাৰ কৰ্মী নাৰ্গেছ মহম্মদীয়ে শান্তিৰ ন'বেল বঁটা লাভ কৰিছিল। তেওঁক ডিফেণ্ডাৰছ অৱ হিউমেন ৰাইট্ছ চেণ্টাৰৰ উপ-নিৰ্দেশক হিচাপে তেওঁৰ কামৰ বাবে জনাজাত।
জাপানী সংগঠন ‘নিহন হিডানকিঅ’য়ে লাভ কৰিছে ২০২৪ চনৰ শান্তিৰ নবেল বঁটা । সংগঠনটোক এই বঁটাৰ বাবে বাছনি কৰা হৈছে কিয়নো তেওঁলোকে পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰমুক্ত পৃথিৱী গঢ়া প্ৰয়াস আৰু সাক্ষীৰ জৰিয়তে প্ৰমাণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে যে পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰ পুনৰ কেতিয়াও ব্যৱহাৰ কৰিব নালাগে। সংগঠনটোৱে হিৰোছিমা আৰু নাগাচাকিৰ পাৰমাণৱিক বোমা বিস্ফোৰণৰ পৰা উদ্ধাৰ হোৱাসকলৰ বাবে যুঁজ দিছে।
নৰৱেৰ ন’বেল কমিটিয়ে এই বছৰৰ শান্তিৰ ন’বেল বঁটাৰ বাবে মুঠ ২৮৬খন আবেদন লাভ কৰিছিল। যাৰ ভিতৰত আছিল ৮৯ টা সংগঠন। বিগত বছৰত ইৰানী সাংবাদিক আৰু মানৱ অধিকাৰ কৰ্মী নাৰ্গেছ মহম্মদীয়ে শান্তিৰ ন’বেল বঁটা লাভ কৰিছিল। তেওঁক ডিফেণ্ডাৰছ অৱ হিউমেন ৰাইট্ছ চেণ্টাৰৰ উপ-নিৰ্দেশক হিচাপে তেওঁৰ কামৰ বাবে সৰ্বাধিক জনাজাত।
দুটাকৈ ন’বেল বঁটা লাভ কৰিছে
আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ পোৰ্টলেণ্ডত জন্মগ্ৰহণ কৰা লিনছ পাউলিং হৈছে বিশ্বৰ একমাত্ৰ ব্যক্তি যিয়ে দুটাকৈ ন’বেল বঁটা লাভ কৰিছে। তেওঁ ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ বাবে এটা ন’বেল বঁটা আৰু আনটো শান্তিৰ বাবে লাভ কৰিছিল। ন’বেল বঁটাৰ কৰ্তৃত্বশীল সামাজিক মাধ্যমৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি, তেওঁ ৰাসায়নিক বন্ধন বুজিবলৈ আৰু বৰ্ণনা কৰিবলৈ কোৱাণ্টাম মেকানিক্সৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। পাছত তেওঁ পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে জোৰদাৰ প্ৰচাৰ চলাইছিল আৰু পাৰমাণৱিক পৰীক্ষা নিষিদ্ধ কৰাৰ বাবে এখন আবেদন দাখিল কৰিছিল।
ৱাংগাৰি মাথাই কেনিয়াৰ প্ৰথম মহিলা অধ্যাপক আৰু শান্তিৰ ন’বেল বঁটা লাভ কৰা প্ৰথম আফ্ৰিকান মহিলা আছিল। তেওঁ গ্ৰীণ বেল্ট আন্দোলন প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। যাৰ বাবে লাখ লাখ গছ ৰোপণ কৰা হৈছিল।ইয়াৰ উপৰিও ২০১৪ চনত ভাৰতৰ কৈলাশ সত্যাৰ্থী আৰু পাকিস্তানৰ মালালা ইউছুফজাইকো শান্তিৰ ন’বেল বঁটা প্ৰদান কৰা হৈছিল। প্ৰথমবাৰ শান্তিৰ ন’বেল বঁটা ১৯০১ চনত চুইজাৰলেণ্ডৰ হেনৰী ডুনেন্ট আৰু ফ্ৰান্সৰ ফ্ৰিডৰিক পাছিক প্ৰদান কৰা হৈছিল।
শান্তিৰ ন’বেল বঁটা কোনে প্ৰদান কৰে?
নৰৱেৰ সংসদৰ (ষ্টৰ্টিঞ্জেট) দ্বাৰা নিৰ্বাচিত এখন সমিতিয়ে শান্তিৰ ন’বেল বঁটা প্ৰদান কৰে। সমিতিখনত নৰৱেৰ সংসদৰ দ্বাৰা নিযুক্ত ৫ জন সদস্য আছে, যিসকলে এই বঁটাৰ বাবে বিজয়ীসকলক বাছনি কৰে। বিজয়ীক ন’বেল বঁটা আৰু ডিপ্লোমাৰ সৈতে পুৰস্কাৰৰ ধন থকা এখন নথি প্ৰদান কৰা হয়।