৬ বছৰীয়া শিশুৰ সৈতে বিয়াত বহিল ৪৫ বছৰীয়া ব্যক্তি! তালিবানে ক’লে ৯ বছৰ নোহোৱালৈ….

দৰিদ্ৰতা, দুৰ্বল আইনী ব্যৱস্থা, লিংগ নীতিৰ বাবে এতিয়াও আফগানিস্তানত আছে বাল্য বিবাহৰ ব্যাপক প্ৰচলন। ২০২৫ চনৰ জুন মাহৰ শেষৰ ফালে হেলমাণ্ড প্ৰদেশৰ এজন ৪৫ বছৰীয়া আফগান লোকে  ৬ বছৰীয়া শিশুক বিয়া কৰোৱা বুলি বাতৰি প্ৰকাশ পাইছিল। যিগৰাকী আছিল তেওঁৰ তৃতীয় পত্নী। অভিযোগ অনুসৰি লোকজনে শিশুটিৰ পিতৃক বিয়াৰ বাবে ধনো দিছিল। তাৰ পিছত ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ প্ৰতিক্ৰিয়া আৰু স্থানীয় লোকৰ হেঁচাত পৰি লোকজনক কিছু সময়ৰ বাবে আটক কৰে তালিবান কৰ্তৃপক্ষই। কিন্তু বিবাহ বাতিল নকৰি তেওঁলোকে ৰায় দিছিল যে শিশুটিৰ ৯ বছৰ বয়স নোহোৱালৈকে তেওঁৰ লগত ৰাখিব নোৱাৰে। সেই ৰায়দানে সামাজিক মাধ্যমত আৰু অধিক ক্ষোভৰ সৃষ্টি কৰিছিল, কিয়নো বহুতে ইয়াক শাস্তি হিচাপে নহয়, মৌন সমৰ্থন হিচাপেহে চাইছিল সকলোৱে।

তালিবানৰ স্থিতি

তালিবানে দাবী কৰে যে, তেওঁলোকে নিজৰ শাসনৰ ইছলামিক আইনৰ হানাফী ব্যাখ্যাৰ ওপৰত আধাৰিত। যিটোক কিছুমান মৌলৱীয়ে ছোৱালী এজনীয়ে শাৰীৰিক পৰিপক্কতা লাভ কৰিলে বিবাহৰ অনুমতি দিয়া বুলি ব্যাখ্যা কৰে। যাৰ বাবে কিছুমানে ইচ্ছাকৃতভাৱে ৯ বছৰ বয়সটো ধৰি লৈছে ।

নিয়ম

• তালিবানৰ শাসনত সাৰ্বজনীনভাৱে বলবৎ কৰা নূন্যতম বিবাহৰ বয়স নাই।
• ২০২১ চনৰ পূৰ্বে থকা দেৱানী আইন সুৰক্ষা বহুলাংশে স্থগিত ৰখা হৈছে।
• স্থানীয় কামাণ্ডাৰ আৰু ন্যায়াধীশসকলে ক্ষেত্ৰভিত্তিক ৰায়দান প্ৰদান কৰে, প্ৰায়ে সংহিতাকৃত আইনতকৈ পিতৃতান্ত্রিক ৰীতি-নীতিৰ দ্বাৰা প্ৰেৰিত।
• গতিকে যেতিয়া তালিবানে ব্যক্তিজনকৰ ছোৱালীজনীৰ ন বছৰ বয়সলৈকে অপেক্ষা কৰিবলৈ ক’লে। যিটোৱে তেওঁক সুৰক্ষা দিব পৰা নাছিল।

আফগানিস্তানত বাল্য বিবাহ

আফগানিস্তানত বাল্যবিবাহৰ হাৰ বিশ্বৰ ভিতৰতে অন্যতম। ইউনিচেফৰ মতে:

• আফগান ছোৱালীৰ ৫৭ শতাংশ ছোৱালী ১৯ বছৰ বয়সৰ আগতেই বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়।
• ২১%  ছোৱালী ১৫ বছৰৰ আগতে বিবাহিত।

এই প্ৰথাৰ কাৰণ:

চৰম দৰিদ্ৰতা: পৰিয়ালে ছোৱালীসকলক অৰ্থনৈতিক বোজা বুলি ভাবে আৰু যৌতুক গ্ৰহণ কৰে।
শিক্ষাৰ অভাৱ: বহু সম্প্ৰদায়ৰ বাল্য বিবাহৰ ফলত হোৱা ক্ষতিৰ বিষয়ে সজাগতাৰ অভাৱ।
আইনী প্ৰক্ৰিয়া: তালিবানে অধিগ্ৰহণ কৰাৰ পিছত অসামৰিক প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ পতনে আনকি এসময়ত থকা শক্তিশালী আইন বলবৎকাৰী ব্যৱস্থাসমূহকো মচি পেলাইছে।

কি আইন আছে আৰু কিয় বলবৎ কৰা নহয়

২০২১ চনত তালিবানে ক্ষমতা দখল কৰাৰ পূৰ্বে আফগানিস্তানৰ নাগৰিক সংহিতাই ছোৱালীৰ বাবে নূন্যতম বিবাহ বয়স ১৬ আৰু ল’ৰাৰ বাবে ১৮ বছৰ নিৰ্ধাৰণ কৰিছিল।

অধিগ্ৰহণৰ পিছৰে পৰা:

• তালিবানৰ শ্বৰীয়তৰ ব্যাখ্যাৰ সৈতে মিল নাথাকিলে বেছিভাগ দেৱানী আইন বন্ধ হৈ যায়।
• বাল্য বিবাহৰ ওপৰত কোনো কেন্দ্ৰীয় কৰ্তৃপক্ষই নিৰীক্ষণ বা গোচৰ চলোৱা নাই।
• প্ৰতিবেদন অনুসৰি কিছুমান স্থানীয় আদালতে দৰিদ্ৰতা বা পাৰিবাৰিক বিবাদৰ “সমাধান” হিচাপে বিবাহক উৎসাহিত কৰে।
•  আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সন্মিলনসমূহে এই প্ৰথাক স্পষ্টভাৱে নিষিদ্ধ কৰিলেও আফগান ছোৱালীবোৰক প্ৰতিৰক্ষাহীন কৰি ৰখা হৈছে।

লগতে পঢ়ক: ধৰক আৰু গুলীয়াই দিয়ক… বাংলাদেশত শ্বেখ হাছিনাৰ বিতৰ্কিত অডিঅ’ক লৈ চৰ্চা!