মৃত্যুৰ পিছত শৰীৰৰ কোনটো অংগ কিমান সময়লৈ জীয়াই থাকে? চিকিৎসকে ক’লে…
মৃত্যুৰ পিছত শৰীৰৰ কোনটো অংগ কিমান সময়লৈ জীয়াই থাকে? এই ক্ষেত্ৰত বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত বহু গৱেষণা কৰা হৈছে। সাধাৰণতে মানুহে মৃত্যু বুলি ক'লে বুজে যে হৃদস্পন্দন বন্ধ হৈ গৈছে, কিন্তু ই এক দীঘলীয়া প্ৰক্ৰিয়া। এই প্ৰক্ৰিয়াটোক ডিকম্প'জিশ্যন (Decomposition) বুলি কোৱা হয়।

এনে নহয় যে মানুহৰ মৃত্যু হোৱাৰ লগে লগে শৰীৰৰ সকলো অংগই একেলগে কাম কৰা বন্ধ কৰি দিয়ে। কিছুমান অংগ আছে যিবোৰ মৃত্যুৰ পিছতো কেইঘণ্টামান জীয়াই থাকে আৰু সময়মতে আঁতৰাই দিলে অংগদানৰ জৰিয়তে আন কাৰোবাৰ প্ৰাণ ৰক্ষা কৰিব পাৰি। চিকিৎসকৰ মতে, শৰীৰটোৰ মৃত্যু হোৱাৰ পিছত বিভিন্ন অংগৰ আয়ুস বেলেগ বেলেগ হয় আৰু সেইবোৰ সংৰক্ষণৰ বাবে এটা নিৰ্দিষ্ট “টাইম উইণ্ডো” থাকে।
এতিয়া প্ৰশ্ন হয়, মৃত্যুৰ পিছত শৰীৰৰ কোনটো অংগ কিমান সময়লৈ জীয়াই থাকে? এই ক্ষেত্ৰত বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত বহু গৱেষণা কৰা হৈছে। সাধাৰণতে মানুহে মৃত্যু বুলি ক’লে বুজে যে হৃদস্পন্দন বন্ধ হৈ গৈছে, কিন্তু ই এক দীঘলীয়া প্ৰক্ৰিয়া। এই প্ৰক্ৰিয়াটোক ডিকম্প’জিশ্যন (Decomposition) বুলি কোৱা হয়। এজন ব্যক্তিৰ মৃত্যুৰ পিছতো তেওঁৰ অংগবোৰক জীয়াই ৰাখিব পাৰি। অংগবোৰ জীয়াই ৰখা মানে হৈছে অংগদান কৰা। এতিয়া এইটো বুজাটো দকাৰ যে এজন ব্যক্তিৰ মৃত্যুৰ পিছত কোনটো অংগ কিমান সময়লৈ জীয়াই থাকিব পাৰে আৰু কোনে অংগদান কৰিব পাৰে। কিন্তু প্ৰথমে মৃত্যুৰ পিছত শৰীৰত (মৃতদেহ) কি পৰিৱৰ্তন ঘটে জানো আহক।
মৃত্যুৰ লগে লগে শৰীৰত কি পৰিৱৰ্তন হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে
প্ৰথম ঘণ্টাত কি পৰিৱৰ্তন ঘটে
ডাঃ বি.এন. দিল্লীৰ দীনদয়াল উপাধ্যায় চিকিৎসালয়ৰ ফৰেনছিক মেডিচিন বিভাগৰ মিশ্ৰই কয় যে মৃত্যুৰ এঘণ্টাৰ ভিতৰতে ছালৰ ৰং ম্লান হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে। শৰীৰৰ উষ্ণতা কমিবলৈ আৰম্ভ কৰে। পেশীবোৰৰ স্থিতিস্থাপকতা শেষ হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে। লিভাৰে কাম কৰা বন্ধ কৰে যদিও অক্সিজেনৰ অভাৱৰ পিছতো ই কেনেবাকৈ জীয়াই থাকিবলৈ চেষ্টা কৰে। ইয়াক প্ৰতিস্থাপন কৰিবলৈ তৎক্ষণাত শৰীৰৰ পৰা আঁতৰাই সংৰক্ষণ কৰাটো প্ৰয়োজনীয়।
হৃদযন্ত্ৰৰ কাম বন্ধ হৈ যায়
মৃত্যুৰ পিছত প্ৰতি মিনিটত শৰীৰত কিছু পৰিৱৰ্তন হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে। প্ৰথম প্ৰতিক্ৰিয়া আমাৰ হৃদয় আৰু ই কাম বন্ধ কৰি দিয়ে। হৃদযন্ত্ৰৰ পিছত আমাৰ হাওঁফাওঁৰ কাম বন্ধ হৈ যায় কাৰণ হৃদযন্ত্ৰৰ কাম বন্ধ হোৱাৰ লগে লগে শৰীৰে অক্সিজেনৰ প্ৰচলন বন্ধ কৰি দিয়ে।
হাওঁফাওঁৰ কাম বন্ধ যায়
হাওঁফাওঁৰ কাম বন্ধ হোৱাৰ লগে লগে মগজুৱেও কাম বন্ধ কৰি দিয়ে কাৰণ মগজুক কাম কৰিবলৈ অক্সিজেনৰ প্ৰয়োজন হয়, যিটো হৃদযন্ত্ৰৰ কাম বন্ধ হোৱাৰ পিছত নাপায়। ইয়াৰ পিছত আমাৰ শৰীৰত হৃদযন্ত্ৰৰ পাম্পিং বন্ধ হোৱাৰ বাবে মাধ্যাকৰ্ষণ শক্তিৰ বাবে তেজ শৰীৰৰ তলৰ অংশৰ ফালে স্থানান্তৰিত হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে। এই প্ৰক্ৰিয়াটোক লিভ’ৰ মৰ্টিছ বোলা হয়।
অংগ জীয়াই থকাৰ সময়:
মন কৰিবলগীয়া যে এইবোৰ কেৱল আনুমানিক সময়সীমা আৰু অংগ আৰু ব্যক্তি অনুসৰি প্ৰকৃত সময়সীমা ভিন্ন হ’ব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও এই অংগবোৰক সঠিক অক্সিজেন যোগানৰ প্ৰক্ৰিয়াত ৰাখিব লাগিব।
মগজু: ৩-৭ মিনিট
হৃদযন্ত্ৰ: ৪-৬ ঘন্টা
হাওঁফাওঁ: ৪-৮ ঘন্টা
যকৃত: ৮-১২ ঘন্টা
বৃক্ক: ২৪-৩৬ ঘন্টা
ছাল: ২৪ ঘন্টা
চকু: ৪-৬ ঘণ্টা
অংগদানৰ বাবে চিকিৎসালয়ত মৃত্যু হোৱাটো কিয় প্ৰয়োজনীয়?
দান কৰিবলগীয়া অংগসমূহৰ বাবে শৰীৰৰ পৰা আঁতৰোৱাৰ পিছতো অক্সিজেনৰ নিয়মীয়া যোগানৰ প্ৰয়োজন, এই সুবিধা কেৱল চিকিৎসালয়তহে উপলব্ধ হ’ব পাৰে। মগজুৰ মৃত্যুৰ পিছত শৰীৰত অক্সিজেনৰ অভাৱ হয়। অক্সিজেন অবিহনে সকলো অংগৰ কাৰ্যক্ষমতাৰ অৱনতি ঘটিবলৈ আৰম্ভ কৰে। সেয়েহে মৃত্যুৰ পিছত অতি সোনকালে শৰীৰৰ পৰা উলিয়াই আনি প্ৰয়োজনীয় অক্সিজেন যোগান ধৰিব লাগে। এটা অংগও কম সময়ৰ ভিতৰতে আন এটা শৰীৰত প্ৰতিস্থাপন কৰিব লাগে।