সীমান্তৰ বিষয়ক লৈ ভাৰত-চীনৰ বৈঠক, কিয় গুৰুত্বপূৰ্ণ এই আলোচনা?
শেহতীয়াকৈ ভাৰত আৰু চীনে মল্ডো-চুশুলত সীমান্তৰ বিষয়সমূহৰ ওপৰত “সক্ৰিয় আৰু গভীৰ আলোচনা” অনুষ্ঠিত কৰিছিল, য’ত পূব লাডাখত এল এ চিৰ স্থিতিশীলতা আৰু বিবাদ নিষ্পত্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে। এই আলোচনাসমূহৰ লক্ষ্য হৈছে সামৰিক-কূটনৈতিক মাধ্যমৰ জৰিয়তে যোগাযোগ বজাই ৰখা, বিচ্ছিন্নতাৰ অগ্ৰগতিৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা আৰু সতৰ্কতাৰে দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্ক স্বাভাৱিক কৰা।
সীমান্ত সম্পৰ্কীয় বিষয় আৰু বিবাদ সন্দৰ্ভত আলোচনাত মিলিত হৈছে ভাৰত আৰু চীন। চীনে কয় যে সীমান্তৰ পশ্চিম অংশত নিয়ন্ত্ৰণ আৰু পৰিচালনা বজাই ৰখাৰ ক্ষেত্ৰত দুয়ো পক্ষৰ সেনাই “সক্ৰিয় আৰু গভীৰ আলোচনা”ত মিলিত হৈছে।
চীনৰ প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰালয়ৰ উদ্ধৃতিৰে ৰয়টাৰে কয় যে দুয়োপক্ষই সামৰিক আৰু কূটনৈতিক মাধ্যমেৰে যোগাযোগ আৰু আলোচনা অব্যাহত ৰাখিবলৈ সন্মত হৈছে। ২৫ অক্টোবৰত ভাৰতীয় পক্ষৰ মলডো-চুশুল সীমান্তৰ বৈঠকত এই আলোচনা অনুষ্ঠিত হয়।
কি আলোচনা কৰা হ’ল?
বৈঠকৰ কেন্দ্ৰবিন্দু আছিল সীমান্তৰ পশ্চিম খণ্ডত প্ৰকৃত নিয়ন্ত্ৰণ ৰেখাৰ কাষত স্থিতিশীলতা বজাই ৰখা আৰু যোগাযোগৰ উন্নীতকৰণ। এই বৈঠকত পূব লাডাখৰ মূল সংঘাতৰ দিশসমূহ উত্থাপন কৰা হয় আৰু মতানৈক্যসমূহ দূৰ কৰি বিবাদ নিষ্পত্তি কৰাৰ উপায় বিচাৰি উলিওৱাৰ উপায় সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা হয়। পূৰ্বৰ পৰ্যায়ৰ আলোচনাত হোৱা অগ্ৰগতি সম্পৰ্কেও দুয়োপক্ষই পৰ্যালোচনাও কৰে। সীমান্তৰ সমীপত অধিক উত্তেজনা হ্ৰাস কৰাৰ উপায়ো তেওঁলোকে অন্বেষণ কৰে।
সীমান্তৰ কাষৰীয়া অঞ্চলসমূহত শান্তি বজাই ৰখাৰ ওপৰতো জোৰ দিয়া হৈছিল। ভাৰত আৰু চীনে সামৰিক আৰু কূটনৈতিক মাধ্যমেৰে আলোচনা আগবঢ়াই নিবলৈ সন্মত হয়। ডিচেংগেজমেণ্ট প্ৰক্ৰিয়াত এতিয়ালৈকে হোৱা অগ্ৰগতিৰ ওপৰত কেনেকৈ নিৰ্মাণ কৰিব পাৰি সেই বিষয়েও আলোচনা কৰা হয়। ২০২০ চনত গালৱান উপত্যকাৰ সংঘৰ্ষৰ পিছত দুয়োপক্ষৰ মাজত সম্পৰ্কত যতি পৰে।
ইয়াৰ পূৰ্বে চলিত বৰ্ষৰ জুলাই মাহত দুয়োখন চুবুৰীয়া দেশে পূব লাডাখৰ প্ৰকৃত নিয়ন্ত্ৰণ ৰেখাৰ (LAC)ৰ কাষেৰে সীমা নিয়ন্ত্ৰণৰ ওপৰত আলোচনা কৰিছিল, যাক চীনে “কেণ্ডিড” বুলি অভিহিত কৰিছিল। ভাৰত-চীন সীমান্ত পৰিক্ৰমাৰ বাবে ৱৰ্কিং মেকানিজম ফৰ কনচালটেচন এণ্ড ক’অৰ্ডিনেচন (WMCC) কাঠামোৰ অধীনত অনুষ্ঠিত হয় এই বৈঠক। ২৫ অক্টোবৰৰ আলোচনাই জুলাইৰ আলোচনাক আগুৱাই লৈ যায়।
আলোচনাবোৰ কিয় গুৰুত্বপূৰ্ণ?
এই আলোচনাসমূহে গুৰুত্ব লাভ কৰে কাৰণ ইয়াৰ দ্বাৰা দেশ দুখনৰ দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্ক ক্ৰমান্বয়ে স্বাভাৱিক কৰাৰ ক্ষেত্ৰত বহুখিনি আগবাঢ়ি যাব পাৰে। আলোচনাই শান্তিপূৰ্ণ সম্পৰ্ক বজাই ৰখাৰ বাবে এক ভাল মঞ্চ হিচাপে কাম কৰে।
দুয়োপক্ষৰ মাজত হোৱা আলোচনাই পাঁচ বছৰৰ পাছত সম্পৰ্ক স্বাভাৱিক যোৱাৰ প্ৰতিফলন ঘটায়। ইয়াৰ পৰা দেখা যায় যে আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ড’নাল্ড ট্ৰাম্পে জাৰি কৰা ক্ৰমাগত সতৰ্কবাণী আৰু শুল্ক ভাবুকিৰ পটভূমিত নতুন দিল্লী আৰু বেইজিঙে নিজৰ সম্পৰ্ক সুদৃঢ় কৰাৰ চেষ্টা কৰিছে। দুয়োপক্ষই উপলব্ধি কৰিছে যে ভূ-ৰাজনৈতিক পৰিৱেশটো দ্ৰুতগতিত বিকশিত হৈছে।
সামৰিক আৰু কূটনৈতিক যোগাযোগৰ বাহিৰেও শেহতীয়াকৈ দুয়োখন দেশৰ মাজত প্ৰত্যক্ষ বিমান সেৱা পুনৰ আৰম্ভ হোৱাতো নৱীকৃত সদিচ্ছা স্পষ্ট হৈ পৰিছে। ইণ্ডিগ’ এয়াৰলাইন্স আছিল প্ৰথমখন বিমান, যি কলকাতাৰ পৰা চীনৰ গুৱাংঝুলৈ ৰাওনা হৈছিল।
আগষ্ট মাহত প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে চীন ভ্ৰমণ কৰি সাংহাই সহযোগিতা সংস্থাৰ আঞ্চলিক নিৰাপত্তা বৈঠকত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। সাত বছৰৰ ভিতৰত এইটোৱেই আছিল তেওঁৰ প্ৰথম চীন ভ্ৰমণ। এই ভ্ৰমণৰ সময়ত প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদী আৰু চীনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ছি জিনপিঙে ভাৰত আৰু চীন প্ৰতিদ্বন্দ্বী নহয়, উন্নয়নৰ অংশীদাৰ বুলি আলোকপাত কৰি বিশ্বৰ শুল্ক অনিশ্চয়তাৰ মাজত বাণিজ্য বৃদ্ধিৰ উপায়ৰ বিষয়ে আলোচনা কৰে। এই সকলোবোৰ ঘটনাই ইংগিত দিয়ে যে ভাৰতে বেইজিঙৰ সৈতে সম্পৰ্ক সতৰ্কতাৰে স্বাভাৱিককৰণৰ সন্ধানত আছে, আৰু আলোচনা তাৰ দিশত এক পদক্ষেপ।
ভাৰত–চীন সীমান্তত উত্তেজনা লাঘৱ কৰিবলৈ চুক্তি হ’লেও দুয়োপক্ষৰ ফ্ৰণ্টলাইন সৈন্য এতিয়াও সম্পূৰ্ণৰূপে প্ৰত্যাহাৰ হোৱা নাই। একাংশ সংবাদ মাধ্যমৰ খবৰ অনুসৰি পূব লাডাখৰ প্ৰকৃত নিয়ন্ত্ৰণ ৰেখাৰ কাষত প্রতিটো পক্ষই আনুমানিক ৫০ৰ পৰা ৬০ হাজাৰ জোৱানক নিয়োজিত কৰাৰ ব্যৱস্থা অব্যাহত ৰাখিছে ৷ গতিকে শেহতীয়াকৈ বৈঠকসমূহ আলোচনা বজাই ৰখাত, আৰু অধিক ডি-এস্কেলেচনৰ দিশত কাম কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল।
