মহম্মদ আলী জিন্নাৰ কন্যা আছিল ভাৰতীয়, পাকিস্তানৰ নাগৰিকত্ব কিয় নল’লে ডিনাই?

মহম্মদ আলী জিন্না (ফাইল ফটো)

স্বাধীনতা লাভৰ সময়তেই বিভাজিত হৈছিল অখণ্ড ভাৰত, সৃষ্টি হৈছিল নতুন ৰাষ্ট্ৰ পাকিস্তান । এই পাকিস্তান সৃষ্টিৰ আঁৰৰ মাষ্টাৰমাইণ্ড আছিল দেশখনৰ প্ৰথম গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল মহম্মদ আলী জিন্না । জিন্নাক সেই দেশৰ মানুহে বাবা-ই-কুৱাম বা কোৱাইদ-ই-আজম বুলি প্ৰশংসা কৰিছিল । যাৰ অৰ্থ জাতিৰ পিতা ।

১৮৭৬ চনৰ ২৫ ডিচেম্বৰত তেতিয়াৰ বম্বে প্ৰেচিডেন্সিৰ কৰাচীত জিন্নাৰ জন্ম হৈছিল । জন্মৰ সময়ত তেওঁৰ নাম আছিল মহম্মদ আলী জিন্নাহভাই । তেওঁৰ ককাক বৰ্তমানৰ গুজৰাটৰ কাঠিয়াৱাদৰ পৰা কৰাচীলৈ গুচি যায় । জিন্নাই নিজেই কৈছিল যে তেওঁৰ পূৰ্বপুৰুষসকল আচলতে ৰাজপুত । যি পিছলৈ কাঠিয়াৱাদলৈ গৈছিল । তাৰ পিছত কৰাচীলৈ যায় । সেই পূৰ্বপুৰুষৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালৰ লোকে ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে ।

জিন্না আৰু তেওঁৰ দ্বিতীয় পত্নী ৰতনবাই পেটিটৰ এগৰাকী কন্যা সন্তান আছিল । তেওঁৰ নাম ডিনা জিন্না । ১৯১৯ চনৰ ১৫ আগষ্টত লণ্ডনত জন্মগ্ৰহণ কৰা ডিনা জিন্নাৰ মাত্ৰ ১০ বছৰ বয়সতে মাতৃ ৰতনবাইৰ মৃত্যু হয় । মাতৃহীন ডিনাক মাতৃত্বৰ প্ৰেমেৰে ডাঙৰ-দীঘল কৰিছিল পেহীয়ে ফাতিমা জিন্নাই । ফাতিমাক পাকিস্তানৰ ‘জাতিৰ মাতৃ’ (মাদাৰ-ই-মিলাত) বা ‘পাকিস্তানৰ কন্যা’ (খাটুন-ই-পাকিস্তান) বুলি কোৱা হয় ।

১৯৩৮ চনৰ ১৬ নৱেম্বৰত জিন্নাৰ একমাত্ৰ সন্তান ডিনাই তেতিয়াৰ বম্বেৰ পাৰ্চী ব্যৱসায়ী নেভিল ৱাডিয়াৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় । কিন্তু ডিনাৰ পিতৃ মহম্মদ আলী জিন্নাই আন ধৰ্মৰ লোকৰ সৈতে বিবাহ মানি ল’ব পৰা নাছিল । ফলত পিতৃ-কন্যাৰ সম্পৰ্কত বিভাজনৰ সৃষ্টি হয় । নিজৰ জীয়েকৰ বিয়াতো জিন্না উপস্থিত নাছিল । অৱশ্যে জানিব পৰা মতে জিন্নাই নিজৰ চালকৰ হাতেৰে ফুলৰ থোপা পঠিয়াইছিল ।

পাকিস্তানী সাংবাদিক হামিদ মিৰৰ সৈতে হোৱা এক সাক্ষাৎকাৰত ডিনাই পিতৃৰ সৈতে হোৱা শেষ সাক্ষাৎকাৰৰ কথা কয় । ১৯৪৬ চনত বম্বেত অনুষ্ঠিত হোৱা এক বৈঠকৰ সময়ত জিন্নাই নাতি নুছলীক সাৱটি ধৰা বুলিও সাক্ষাৎকাৰটোত ডিনাই কৈছিল ।

১৯৪৩ চনৰ পৰা নেভিল আৰু ডিনাই পৃথকে পৃথকে থাকিবলৈ আৰম্ভ কৰে । তাৰ পিছত ডিনা নিউয়ৰ্ক চহৰলৈ গুচি যায় । পিছলৈ ১৯৬২ চনত ডিনাৰ পুত্ৰ নুছলি ৱাদিয়াই নিজৰ ব্যৱসায়ত নামি পৰে । বৰ্তমান ৮১ বছৰীয়া নুছলী মুম্বাইত থাকে । ২০০৪ চনৰ মাৰ্চ মাহত ডিনাই পুত্ৰ আৰু নাতি-নাতিনীৰ সৈতে পাকিস্তানলৈ যাত্ৰা কৰে । তাত তেওঁ পিতৃ মহম্মদ আলী জিন্নাৰ সমাধিস্থল মাজাৰ-ই-কোৱাইদ আৰু পেহীয়েক ফাতিমা জিন্নাৰ সমাধিস্থল মাদাৰ-ই-মিলাত শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাবলৈ যায় ।

২০১৭ চনৰ ২ নৱেম্বৰত ৯৮ বছৰ বয়সত নিউমোনিয়াত আক্ৰান্ত হৈ মহম্মদ আলী জিন্নাৰ একমাত্ৰ সন্তান ডিনা ৱাদিয়াৰ মৃত্যু হয় । তেওঁৰ মৃত্যুৰ স্মৃতিত পাকিস্তানৰ সিন্ধ প্ৰাদেশিক পৰিষদে এক মিনিট মৌনতা অৱলম্বন কৰে । নিউয়ৰ্কত থকা পাকিস্তানী কনছুলেটে ডিনাৰ অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াত ফুলৰ থোপা প্ৰেৰণ কৰে ।