পাকিস্তানৰ হৈ চোৰাংচোৱাগিৰি কৰাৰ অপৰাধত কি কি শাস্তিৰ সন্মুখীন হ’ব জ্যোতি মালহোত্ৰা?

পাকিস্তানৰ হৈ চোৰাংচোৱাগিৰিৰ অভিযোগত গ্ৰেপ্তাৰ জ্যোতি

পাকিস্তানৰ বাবে চোৰাংচোৱাগিৰি কৰাৰ অভিযোগত গ্ৰেপ্তাৰ হ’ল হিছাৰস্থিত ইউটিউবাৰ জ্যোতি মালহোত্ৰা । তেওঁৰ বিৰুদ্ধে চৰকাৰী গোপনীয়তা আইন (অফিচিয়েল ছিক্ৰেটছ এক্ট-১৯২৩)ৰ ৩ আৰু ৪ নং ধাৰাত গোচৰ ৰুজু কৰা হৈছে । ইয়াৰ সমান্তৰালকৈ জ্যোতিৰ বিৰুদ্ধে ভাৰতীয় দণ্ডবিধিৰ ১৫২ ধাৰাতো গোচৰ ৰুজু কৰা হৈছে ।

এনে পৰিস্থিতিত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয় যে এই ধাৰাবোৰৰ অৰ্থ কি আৰু যদি জ্যোতিৰ অপৰাধ প্ৰমাণিত হয় তেন্তে তেওঁৰ শাস্তি কি পাব পাৰে? এই কথা আমি বিশেষজ্ঞসকলৰ পৰা বুজি লওঁ আহক-

আই এছ আইৰ বাবে চোৰাংচোৱাগিৰি, গ্ৰেপ্তাৰ আৰু ৫ দিনৰ জিম্মাত
হাৰিয়ানাৰ হিছাৰ নিবাসী জ্যোতি মালহোত্ৰাৰ বয়স ৩৩ বছৰ । ইউটিউবাৰ আৰু ট্ৰেভেল ব্লগাৰ হিচাপে পৰিচিত । অভিযোগ কৰা হৈছে যে এই অজুহাতত জ্যোতি মালহোত্ৰাই আগতে পাকিস্তানৰ চোৰাংচোৱা সংস্থা আই এছ আইৰ বাবে চোৰাংচোৱাগিৰি কৰিছিল । ভাৰতৰ স্পৰ্শকাতৰ তথ্য আই এছ আইৰ সৈতে ভাগ-বাটোৱাৰা কৰাৰ অভিযোগত ২০২৫ চনৰ ১৭ মে’ত তেওঁক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছিল । হিছাৰ আৰক্ষীয়ে তেওঁক আদালতত হাজিৰ কৰে, য’ৰ পৰা তেওঁক পাঁচ দিনৰ আৰক্ষী জিম্মালৈ প্ৰেৰণ কৰা হয় ।

বহুবাৰ পাকিস্তানলৈ গৈছিল
হিছাৰ আৰক্ষীয়ে দাবী কৰিছে যে পাকিস্তানী চোৰাংচোৱা সংস্থা আই এছ আইৰ এজেণ্টে ছ’চিয়েল মিডিয়াত প্ৰভাৱশালী লোকৰ জৰিয়তে নিজৰ ভুৱা কাহিনী প্ৰচাৰ চলোৱাৰ চেষ্টা কৰিছে । ইয়াৰ ভিতৰত জ্যোতিৰ দৰে লোকো আছে । কেন্দ্ৰীয় সংস্থাসমূহৰ পৰা লাভ কৰা ইনপুটৰ ভিত্তিত তেওঁক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হয় । তেওঁ বহুবাৰ পাকিস্তান ভ্ৰমণ কৰিছে । আনকি পাহালগামত পৰ্যটকৰ ওপৰত সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণৰ পূৰ্বেও তেওঁ পাকিস্তান ভ্ৰমণ কৰিছিল আৰু তাত থকা অপাৰেটিভৰ সৈতে যোগাযোগ কৰিছিল । ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ এবাৰ চীন ভ্ৰমণো কৰিছে ।

কোন আইনৰ অধীনত গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছে?
জ্যোতি মালহোত্ৰাক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা চৰকাৰী গোপনীয়তা আইন (Official Secrets Act-1923) অতি পুৰণি আইন । এই আইনখনৰ ইতিহাস ব্ৰিটিছ শাসনৰ পৰাই আৰম্ভ হয় । ইয়াৰ আগতে এই আইনখনক The Indian Official Secrets Act (Act XIV)-1889 বুলি জনা গৈছিল । সেই সময়ত ভাৰতীয় বিপ্লৱীসকলৰ সপক্ষে কথা কোৱা বাতৰি কাকতৰ বিৰুদ্ধে ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল । সেই সময়ত ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে কথা কোৱা যিকোনো বাতৰি কাকতৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱস্থা লোৱা হৈছিল, এই আইনৰ অধীনত । ইয়াৰ জৰিয়তে তেওঁলোকৰ মুখ বন্ধ কৰা হৈছিল ।

সময়ৰ লগে লগে এই আইনখনৰ পৰিৱৰ্তন ঘটিল আৰু অফিচিয়েল ছিক্ৰেটছ এক্ট-১৯০৪ৰ অস্তিত্ব আহিল । ইয়াৰ উপৰিও কেইবছৰমানৰ পাছত ১৯২৩ চনত এই আইনখনত আৰু কিছু পৰিৱৰ্তন কৰা হয় আৰু চৰকাৰী গোপনীয়তা আইন-১৯০৪ৰ বিষয়ে অৱগত কৰা হয় ।

জ্যোতিয়ে কি শাস্তি পাব পাৰে
উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ অধিবক্তা অশ্বিনী ডুবেৰ মতে, ১৯০৪ চনৰ চৰকাৰী গোপনীয়তা আইনৰ ৩ আৰু ৫ নং ধাৰাত জ্যোতিৰ বিৰুদ্ধে আৰক্ষীয়ে গোচৰ ৰুজু কৰিছে । চোৰাংচোৱাগিৰিৰ স্পষ্ট অভিযোগ থকা লোকৰ বিৰুদ্ধে ৩ ধাৰা ব্যৱহাৰ কৰা হয় । কোনো ব্যক্তিয়ে যদি কোনো কাৰণত দেশৰ নিৰাপত্তাৰ প্ৰতি ভাবুকি কঢ়িয়াই অনা ঠাইলৈ যায় তেন্তে এই আইন ব্যৱহাৰ কৰা হয় ।

ইয়াৰ উপৰিও যদি কোনো ব্যক্তিয়ে এনে কোনো স্কেচ বা মডেল প্ৰস্তুত কৰে যিয়ে শত্ৰুক কোনো ধৰণে উপকৃত কৰে, বা যদি কোনো গোপন ক’ড বা পাছৱৰ্ড আন কাৰোবাৰ সৈতে শ্বেয়াৰ কৰে, তেন্তে ধাৰা ৩ৰ অধীনত এটা গোচৰ পঞ্জীয়ন কৰা হয় ।

অধিবক্তা ডুবেৰ মতে সাধাৰণতে এনে ক্ষেত্ৰত ধাৰা ৩ৰ অধীনত তিনি বছৰ পৰ্যন্ত শাস্তিৰ ব্যৱস্থা থাকে । কিন্তু যদি চোৰাংচোৱা তথ্য সেনা, বায়ুসেনা বা নৌসেনাৰ সৈতে জড়িত, বা কোনো প্ৰতিৰক্ষা চুক্তি বা গোপনীয়তাৰ সৈতে জড়িত, তেন্তে দোষী সাব্যস্ত হোৱাৰ শাস্তি ১৪ বছৰ পৰ্যন্ত কাৰাদণ্ড হ’ব । একে সময়তে যদি অভিযুক্তৰ অপৰাধে ৰাজ্যৰ নিৰাপত্তাৰ প্ৰতি ভাবুকি কঢ়িয়াই আনে, তেন্তে এই ধাৰাত যাৱজ্জীৱন কাৰাদণ্ডও হ’ব পাৰে । ইয়াৰ বাহিৰেও যদি এই আইনৰ ৪ নং ধাৰাত গোচৰ পঞ্জীয়ন কৰা হয়, তেন্তে তিনি বছৰৰ শাস্তি বা জৰিমনা বা দুয়োটা শাস্তি হ’ব পাৰে ।

গোচৰ দাখিল কৰাটো বাধ্যতামূলক
একেদৰে চৰকাৰী গোপনীয়তা আইনৰ ৫ নং ধাৰা অনুসৰি যদি কোনো ব্যক্তিয়ে শত্ৰু বা কোনো ব্যক্তিৰ সৈতে গোপনীয় সংহিতা শ্বেয়াৰ কৰে, তেন্তে এনে পৰিস্থিতিত এই আইনৰ অধীনত ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হ’ব । এই পৰিস্থিতিত তথ্য ভাগ-বাটোৱাৰা কৰাৰ পদ্ধতি বা কাৰণ কি সেয়া গুৰুত্বপূৰ্ণ নহয় । যদি কোনোবাই আনকি গাফিলতিৰে বা যিকোনো উদ্দেশ্যৰ বাবে চোৰাংচোৱাৰ তথ্য ভাগ-বাটোৱাৰা কৰে, তেন্তে ইয়াৰ অধীনত নিশ্চিতভাৱে গোচৰ পঞ্জীয়ন কৰা হ’ব । ইয়াৰ উপৰিও যিজন ব্যক্তিক তথ্য দিয়া হৈছিল তেওঁৰ বিৰুদ্ধেও গোচৰ ৰুজু কৰা হ’ব ।

বিএনএছৰ ১৫২ নং ধাৰাত এই শাস্তি হ’ব পাৰে
ইয়াৰ উপৰিও ভাৰতীয় দণ্ডবিধিৰ ১৫২ ধাৰাতো জ্যোতিৰ বিৰুদ্ধে গোচৰ ৰুজু কৰা হৈছে । এই আইনত উল্লেখ আছে যে যদি কোনো ব্যক্তিয়ে জানি-বুজি মৌখিক, লিখিত, প্ৰতীকী, দৃশ্যগত চিত্ৰণৰ জৰিয়তে বা বৈদ্যুতিন মাধ্যমৰ জৰিয়তে বা আৰ্থিক সম্পদ ব্যৱহাৰ কৰি বিচ্ছিন্নতাবাদী কাৰ্যকলাপৰ অনুভূতি প্ৰচাৰ কৰে বা দেশৰ অখণ্ডতাক বিপদত পেলায়, তেন্তে দোষী সাব্যস্ত হোৱাৰ পিছত সেই ব্যক্তিজনক সাত বছৰ পৰ্যন্ত কাৰাদণ্ডৰ শাস্তি প্ৰদান কৰিব পাৰি । ইয়াৰ লগতে জৰিমনাও আৰোপ কৰা হ’ব ।