যুৱশক্তিৰ ক্ৰোধত জ্বলিছে নেপাল! প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ পিছত ৰাষ্ট্ৰপতি ৰামচন্দ্ৰ পৌড়েলৰ পদত্যাগ
প্ৰধানমন্ত্ৰী কে পি শৰ্মা অলিৰ পিছত এতিয়া পদত্যাগ কৰিছে নেপালৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ৰামচন্দ্ৰ পৌড়েলে। ছ’চিয়েল মিডিয়া এপ নিষিদ্ধকৰণৰ বিৰুদ্ধে আৰম্ভ হোৱা বিক্ষোভে হিংসাত্মক ৰূপ ধাৰণ কৰিছে য’ত বৰ্তমানলৈকে ১৯ জন লোকৰ মৃত্যু হৈছে।
নেপালৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ৰামচন্দ্ৰ পৌড়েল
ক্ৰমাৎ অৱনতি ঘটিছে নেপালৰ পৰিস্থিতি। প্ৰধানমন্ত্ৰী কে পি শৰ্মা অলিৰ পিছত এতিয়া পদত্যাগ কৰিছে ৰাষ্ট্ৰপতি ৰামচন্দ্ৰ পৌড়েলে। ছ’চিয়েল মিডিয়া এপ নিষিদ্ধকৰণৰ বিৰুদ্ধে আৰম্ভ হোৱা বিক্ষোভে হিংসাত্মক ৰূপ ধাৰণ কৰিছে য’ত বৰ্তমানলৈকে ১৯ জন লোকৰ মৃত্যু হৈছে।
মঙলবাৰে কাঠমাণ্ডুত পুনৰবাৰ প্ৰতিবাদ হিংসাত্মক ৰূপ ধাৰণ কৰাৰ লগতে প্ৰতিবাদকাৰীয়ে সংসদ ভৱনত জুই লগাই দিয়ে। দুৰ্নীতিৰ অভিযোগত চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদৰ মাজতে আজি বিয়লি নেপালৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে পদত্যাগ কৰে। যিটো ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে মানি লৈছে।
যুৱ আন্দোলনৰ ৭টা প্ৰধান কাৰণ
- স্বজনতোষণ: দুৰ্নীতি, মুদ্ৰাস্ফীতি, নিবনুৱা সমস্যাই Gen Zক হতাশ কৰিছে। স্বজনতোষণ আৰু আপোনজনক ক্ষমতা দিয়া, নেতাৰ সন্তানৰ বিদেশ ভ্ৰমণ, ব্ৰেণ্ডেড সামগ্ৰী, আড়ম্বৰপূৰ্ণ পাৰ্টি আদি ছ’চিয়েল মিডিয়াত জনপ্ৰিয় হ’বলৈ ধৰিলে।
- ছ’চিয়েল মিডিয়া নিষেধাজ্ঞা: মানুহে অনুভৱ কৰিছিল যে তেওঁলোকৰ মত দমন কৰা হৈছে। ইয়াৰ জৰিয়তে বহু যুৱকেও উপাৰ্জন কৰি আছিল। ইয়াৰ ফলত খং তীব্ৰতৰ হৈ পৰিল।
- তিনিটা ডাঙৰ কেলেংকাৰী: ৪ বছৰত ৩ টা ডাঙৰ কেলেংকাৰী পোহৰলৈ আহিল। ২০২১ চনত ৫৪,৬০০ কোটি টকাৰ গিৰি বন্ধু ভূমি বিনিময় কেলেংকাৰি, ২০২৩ চনত প্ৰাচ্য সমবায়ৰ ১৩,৬০০ কোটি আৰু ২০২৪ চনত সমবায়ৰ ৬৯,৬০০ কোটি টকাৰ কেলেংকাৰি।ইয়াৰ বাবেই যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত চৰকাৰৰ প্ৰতি ক্ষোভ বাঢ়ি আহিছিল।
- ৰাজনৈতিক অস্থিৰতা: ৫ বছৰত ৩খন চৰকাৰ আহিল। ২০২১ চনৰ জুলাই মাহত শ্বেৰ বাহাদুৰ দেউবা পি এম হৈছিল।২০২২ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত প্ৰচণ্ড পি এম হৈছিল।২০২৪ চনৰ জুলাইৰ পৰা অলি ক্ষমতালৈ আহিছিল।
- নিবনুৱা-অৰ্থনৈতিক বৈষম্য: ২০১৯ চনত নিবনুৱাৰ হাৰ আছিল ১০.৩৯%, এতিয়া ১০.৭১%। ২০১৯ চনত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ আছিল ৪.৬%।এতিয়া ৫.২%। অৰ্থনৈতিক বৈষম্যই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। ২০% মানুহৰ হাতত ৫৬% ধন আছে।
- বিদেশী হেঁচা: অলি ক্ষমতালৈ অহাৰ সময়ত চীনৰ প্ৰতি প্ৰৱণতা বাঢ়িছিল। পূৰ্বৰ চৰকাৰসমূহে আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱত বহু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰিছিল। ছ’চিয়েল মিডিয়া নিষেধাজ্ঞাৰ মাজতে কেৱল চীনৰ এপ টিক-টক চলি থাকিল। যুৱক-যুৱতীসকলে অনুভৱ কৰে যে বৃহৎ দেশৰ হেঁচাত নেপালক পণ্য হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।
- ভাৰতৰ পৰা বাঢ়ি অহা দূৰত্ব: অলি যেতিয়া প্ৰধানমন্ত্ৰী হৈছিল তেতিয়া নেপালৰ মানচিত্ৰত লিপুলেখ পাছ দেখুওৱা হৈছিল। চীনৰ সৈতে ঘনিষ্ঠতা বৃদ্ধি কৰিছিল। দুয়োখন দেশৰ মাজৰ সম্পৰ্ক যেতিয়া উত্তেজিত হৈ পৰিল, তেতিয়া নেপালৰ ওপৰত অৰ্থনৈতিক হেঁচা পৰিল। ইয়াৰ ফলত যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজতো অস্থিৰতাৰ সৃষ্টি হৈছিল।