নেপালৰ পাছত এইবাৰ ফ্ৰান্সত গণ বিক্ষোভ, জ্বলিছে বাছ…ৰাজপথতো জুই, দুই শতাধিকক আটক

ফ্ৰান্সত গণ বিক্ষোভ

প্ৰতিবাদত জ্বলিছে নেপাল। পদত্যাগ কৰিছে প্ৰধানমন্ত্ৰী আৰু ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে। তাৰ মাজতে বুধবাৰে ফ্ৰান্সত দেশজুৰি সৃষ্টি হয় প্ৰতিবাদৰ। বিক্ষোভকাৰীয়ে আৰক্ষীৰ সৈতে সংঘৰ্ষত লিপ্ত হোৱাৰ লগতে পেৰিছ আৰু অন্যান্য চহৰত পথ অৱৰোধ কৰি জুই জ্বলায় সাব্যস্ত কৰে প্ৰতিবাদ। ৰাষ্ট্ৰপতি ইমানুৱেল মেক্ৰন আৰু তেওঁৰ চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে জনসাধাৰণৰ ক্ষোভ তীব্ৰতৰ হৈ পৰে।

আন্দোলনৰ বেনাৰত “Block Everything” লিখি হাজাৰ হাজাৰ লোকে ৰাজপথলৈ ওলাই অহা দেখা গৈছে। এই প্ৰতিবাদৰ মাজতে ২০০ৰো অধিক লোকক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা বুলি কৰ্তৃপক্ষই নিশ্চিত কৰিছে।

স্বৰাজ মন্ত্ৰী ব্ৰুনো ৰিটাইল’ৱে কয় যে ৰেনেছত এখন বাছত অগ্নিসংযোগ কৰা হৈছে আৰু দক্ষিণ-পশ্চিমত বিদ্যুৎ পৰিবাহী তাঁৰৰ ক্ষতি হোৱাৰ পিছত ৰে’ল সেৱা বন্ধ কৰি দিয়া হৈছে। প্ৰতিবাদকাৰীসকলে “বিদ্ৰোহৰ পৰিৱেশ” সৃষ্টি কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা বুলি অভিযোগ কৰে মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে।

ব্যাপকভাৱে আৰক্ষী নিয়োগৰ সত্ত্বেও দেশজুৰি ব্যাঘাত

বিশৃংখলতা ৰোধৰ প্ৰয়াস হিচাপে মেক্ৰন চৰকাৰে সমগ্ৰ দেশতে ৮০ হাজাৰ আৰক্ষী বিষয়া নিয়োগ কৰিছিল। ইয়াৰ পিছতো প্ৰতিবাদকাৰীয়ে বেৰিকেড স্থাপন কৰি জুই জ্বলাই একাধিক অঞ্চলত বিক্ষোভ প্ৰদৰ্শন কৰে। পেৰিছত জাবৰৰ দম জ্বলাই দিয়াৰ বিপৰীতে মূল পথসমূহত বন্ধ কৰি দিয়া বুলি জানিব পৰা গৈছে।

কৰ্তৃপক্ষই জনোৱা মতে, স্থানীয় সময় অনুসৰি পুৱা ৯ বজালৈকে ৰাজধানীত ৭৫ জন লোকক আটক কৰি ৰখা হৈছে যদিও অশান্তি বিয়পি পৰাৰ লগে লগে গোটেই দিনটোত গ্ৰেপ্তাৰৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে বৃদ্ধি পাইছে। বিয়লিলৈকে আৰক্ষীয়ে দেশজুৰি প্ৰায় ২০০ জন আটক হোৱাটো নিশ্চিত কৰে।

যদিও “Block Everything” আন্দোলনে দেশখনক অচল কৰাৰ ঘোষিত লক্ষ্য সম্পূৰ্ণৰূপে পূৰণ কৰিব নোৱাৰিলে, তথাপিও ই পৰিবহন, কৰ্মচাৰীৰ যাতায়ত আৰু দৈনন্দিন জীৱন যাত্ৰাত ব্যাঘাত জন্মালে।

কিয় এই প্ৰতিবাদৰ সূচনা হ’ল?

সোমবাৰে প্ৰধানমন্ত্ৰী ফ্ৰান্সোৱা বায়ৰ’ৱে সংসদীয় আস্থা ভোটত পৰাস্ত হোৱাৰ পিছত কেইবাদিনো ধৰি উত্তপ্ত ৰাজনৈতিক পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হয়। ৰাজহুৱা বন্ধৰ দিন কৰ্তন আৰু পেঞ্চন নিশ্চিহ্ন কৰাকে ধৰি ব্যাপক কঠোৰ পদক্ষেপৰ কথা ঘোষণা কৰা বায়ৰ’ৱে পৰাজয়ৰ কিছু সময়ৰ পিছতে পদত্যাগ কৰে।

মঙলবাৰে মেক্ৰনে দ্ৰুতগতিত তেওঁৰ নিষ্ঠাবান প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰী চেবাষ্টিয়ান লেকৰ্ণুক নতুন প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে নিযুক্তি দিয়ে । মাত্ৰ ১২ মাহৰ ভিতৰত এয়া চতুৰ্থটো ৰাজনৈতিক পট পৰিৱৰ্তনৰ ঘটনা। শীৰ্ষ মহলত হোৱা দ্ৰুত পৰিৱৰ্তনে ৰাজনৈতিক অস্থিৰতাক জোৰ দিছিল যদিও মেক্ৰনে ব্যাপক অসন্তুষ্টিক আওকাণ কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰা বহুতৰে মাজত ক্ষোভৰ ইন্ধন যোগাইছিল।

ইউনিয়ন আৰু প্ৰতিবাদীসকলে যুক্তি দিছিল যে বায়ৰ’ৰ পদত্যাগে তেওঁলোকৰ অভিযোগ সলনি কৰা নাই। ছ’চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্ম এক্সত ৰে’ল ইউনিয়ন ছুড-ৰেলে প্ৰকাশ কৰে যে, “চৰকাৰৰ পতন ভাল, কিন্তু ই পৰ্যাপ্ত নহয়।”

“Block Everything”ৰ উত্থান

“ব্লক’নছ টাউট” বা “ব্লক এভাৰিথিং” আন্দোলন গ্ৰীষ্মকালৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল। টিকটক, এক্স আৰু এনক্ৰিপ্ট কৰা বাৰ্তা প্ৰেৰণ চেনেলৰ জৰিয়তে অনলাইনত গতি লাভ কৰিছিল এই আন্দোলনে। ধৰ্মঘট, বৰ্জন আৰু ৰাজপথৰ প্ৰতিবাদৰ বাবে ইয়াৰ আহ্বানে শ্ৰমিক, ছাত্ৰ আৰু কৰ্মীসকলৰ মাজত অনুৰণন ঘটাইছিল, যিসকলে অনুভৱ কৰিছিল যে মেক্ৰনৰ নীতিয়ে বৈষম্যক গভীৰ কৰি তুলিছে।

আন্দোলনটোৰ কোনো কেন্দ্ৰীয় নেতৃত্ব নাই, যাৰ বাবে বিশ্লেষকসকলে কয় যে ই অভাৱনীয় যদিও দমন কৰাটোও কঠিন। বহু পোষ্টত শান্তিপূৰ্ণ ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ আহ্বান জনোৱাৰ বিপৰীতে কৰ্তৃপক্ষই আশংকা কৰিছে যে ইয়াৰ বিকেন্দ্ৰীকৃত প্ৰকৃতিয়ে ক্ষন্তেকীয়া হিংসাৰ সৃষ্টি কৰে। য’ত বুধবাৰে আৰক্ষী সৈতে সংঘৰ্ষ আৰু ৰাজহুৱা সম্পত্তিৰ ক্ষতিসাধন কৰা দেখা গৈছে।

এই অভিযানৰ কৌশল — ৰাস্তা বন্ধ কৰাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বেংকৰ পৰা ধন উলিওৱা আৰু আমাজন আৰু কেৰেফ’ৰৰ দৰে নিগম বৰ্জন কৰালৈকে ২০১৮–২০১৯ চনৰ “Yellow Vest” প্ৰতিবাদৰ কথা মনত পেলাই দিয়ে। ইন্ধন কৰ বৃদ্ধিৰ ফলত উদ্ভৱ হোৱা সেই বিক্ষোভসমূহে দ্ৰুতগতিত মেক্ৰন বিৰোধী বহল আন্দোলনলৈ পৰিণত হৈছিল।

ভ্ৰমণ আৰু পৰিবহন আৰু ৰাজহুৱা সম্পত্তিৰ ক্ষতি

প্ৰতিবাদ আৰু ধৰ্মঘটৰ ফলত সমগ্ৰ ফ্ৰান্সৰ যাত্ৰীসকলৰ বাবে ভয়াৱহ বিঘিনি ঘটিছিল। ৰেল আৰু বিমান পৰিবহনত বাধাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল যদিও কৰ্তৃপক্ষই জোৰ দিছিল যে বেছিভাগ মেট্ৰ’, ট্ৰাম আৰু দ্ৰুতবেগী টিজিভি সেৱা স্বাভাৱিকভাৱে চলিব।

চেণ্ট্ৰেল পেৰিছৰ পৰা চাৰ্লছ ডি গ’ল বিমানবন্দৰৰ সৈতে সংযোগ কৰা আৰ ই আৰ বি লাইনটো বিঘ্নিত হোৱাৰ ফলত যাত্ৰীসকলে শ্বাটল বাছ আৰু টেক্সিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিবলগীয়া হয়। বিমান সংস্থাৰ কৰ্মচাৰী, ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰ্মী আৰু গ্ৰাউণ্ড এজেণ্টক প্ৰতিনিধিত্ব কৰা সংঘই সদস্যসকলক ধৰ্মঘট কৰিবলৈ আহ্বান জনাই চাৰ্লছ ডি গ’ল বিমানবন্দৰত এক সমাৱেশৰ আহ্বান জনায়।

অসামৰিক বিমান পৰিবহন কৰ্তৃপক্ষই নাইচ, মাৰ্চেইল, বাষ্টিয়া, আজাচিঅ’ আৰু অন্যান্য চহৰৰ বিমানবন্দৰত ভ্ৰমণকাৰীসকলৰ বাবে সতৰ্কবাণী জাৰি কৰি সম্ভাৱ্য পলম আৰু বিমান বাতিলৰ বাবে বিমান সংস্থাসমূহৰ সৈতে পৰীক্ষা কৰিবলৈ আহ্বান জনায়।

পেৰিছৰ ৰাজহুৱা পৰিবহন পৰিচালনা কৰা আৰ এ টি পিয়ে মেট্ৰ’ আৰু বাছ সেৱা “প্ৰায় স্বাভাৱিক” বুলি কোৱাৰ বিপৰীতে কৰ্তৃপক্ষই স্বীকাৰ কৰে যে বিক্ষোভকাৰীৰ অৱৰোধে অভাৱনীয় পলমৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। ইউৰোষ্টাৰে কয় যে ক্ৰছ চেনেল সেৱা চলিব যদিও -যাত্ৰীসকলক সংযোগৰ বাবে অতিৰিক্ত সময় দিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়ে।

মাউণ্টিং চাপৰ অধীনত মেক্ৰন

লেকৰ্ণুৰ নিযুক্তিৰ মাত্ৰ এদিন পিছতে প্ৰতিবাদৰ সময়ে মেক্ৰনৰ বাবে ৰাজনৈতিক প্ৰত্যাহ্বান তীব্ৰতৰ কৰি তুলিছে। বিৰোধী দলসমূহে ৰাষ্ট্ৰপতিগৰাকীয়ে আন এজন আনুগত্যবাদীক বাছি লৈ ভোটাৰৰ হতাশাক আওকাণ কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰে। ছ’চিয়েলিষ্ট পাৰ্টিয়ে এক বিবৃতিত কয় যে তেওঁ দেশত বৈধ সামাজিক অশান্তি আৰু প্ৰতিষ্ঠানিক গ্ৰীডলকৰ আশংকাত ভুগিছে।

বাওঁপন্থী ফ্ৰান্স আনব’ৱেডৰ নেতা জিন-লুক মেলেনচনে মেক্ৰনে লেকৰ্ণুক নিযুক্তি দিয়াটোক প্ৰৰোচনা বুলি নাকচ কৰে। ছ’চিয়েল মিডিয়াত তেওঁ লিখিছে, ‘সংসদ, ভোটাৰ আৰু ৰাজনৈতিক শালীনতাৰ প্ৰতি অৱজ্ঞাৰ এই দুখজনক কৌতুকৰ অন্ত পেলাব পাৰে স্বয়ং মেক্ৰনৰ বিদায়ে।’

উগ্ৰ সোঁপন্থী নেশ্যনেল ৰেলীৰ নেতা জৰ্ডান বাৰ্ডেলাইও ৰাষ্ট্ৰপতিগৰাকীক সমালোচনা কৰে। বাৰ্ডেলাই অনলাইনত পোষ্ট কৰে, “ইমানুৱেল মেক্ৰনৰ মূলমন্ত্ৰ: আপুনি পৰাজিত দল এটা সলনি নকৰিব।”

তুংগত ৰাজনৈতিক অস্থিৰতা

৩৯ বছৰীয়া লেকৰ্ণুৱে দ্বিতীয়টো কাৰ্যকালত মেক্ৰনৰ পঞ্চমজন প্ৰধানমন্ত্ৰী আৰু এবছৰৰ অলপ বেছি সময়ৰ ভিতৰত তৃতীয়জন প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। বায়ৰৌৱে আস্থা ভোটত পৰাস্ত হোৱাৰ পূৰ্বে মাত্ৰ ৯ মাহ ধৰি দায়িত্ব পালন কৰিছিল, আনহাতে তেওঁৰ পূৰ্বৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীজন মাত্ৰ তিনি মাহহে পদত আছিল।

মেক্ৰনে লেকৰ্ণুক বাছনি কৰাটোক প্ৰতিবাদৰ পূৰ্বে স্থিতিশীলতা বজাই ৰখা আৰু বিপজ্জনক ক্ষমতাৰ শূন্যতা এৰাই চলাৰ পদক্ষেপ হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। ৰাষ্ট্ৰপতিৰ কাৰ্যালয়ে কয় যে লেকৰ্ণুক বাজেট গৃহীত কৰাৰ বাবে সংসদত সহমত বিচৰাৰ দায়িত্ব দিয়া হৈছে, যিটো ফ্ৰান্সে ৰাজহুৱা ঋণৰ বোজা বৃদ্ধিৰ সন্মুখীন হোৱাৰ সময়ত এক জটিল অগ্ৰাধিকাৰ।

লেকৰ্ণুৱে প্ৰতিশ্ৰুতি দিছিল- “আমাৰ স্বাধীনতা আৰু আমাৰ ক্ষমতাৰ প্ৰতিৰক্ষা, ফ্ৰান্সৰ জনসাধাৰণৰ প্ৰতি সেৱা, আৰু দেশৰ ঐক্যৰ বাবে ৰাজনৈতিক আৰু প্ৰতিষ্ঠানিক স্থিতিশীলতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হ’ব।”

কিন্তু বিশ্লেষকসকলে সকীয়াই দিছে যে বাওঁপন্থী মিত্ৰজোঁট, কেন্দ্ৰীয়তাবাদী আৰু উগ্ৰ সোঁপন্থীৰ মাজত সংসদ গভীৰভাৱে বিভাজিত হোৱাৰ বাবে লেকৰ্ণুৱে তেওঁৰ পূৰ্বৰ ৰাষ্ট্ৰপতিসকলৰ দৰে একে ভাগ্যৰ সন্মুখীন হ’ব পাৰে।

কঠোৰতাক লৈ জনসাধাৰণৰ হতাশা

প্ৰতিবাদৰ মূলতে আছে ফ্ৰান্সৰ ৪৩ বিলিয়ন ইউৰো (৫০ বিলিয়ন ডলাৰ) ঘাটি কমাবলৈ ৰচনা কৰা প্ৰস্তাৱিত কঠোৰ ব্যৱস্থাক লৈ ক্ষোভ। ছুটী বন্ধ কৰি, পেঞ্চন আৰু কল্যাণমূলক ধন নিশ্চিহ্ন কৰি, অন্যান্য কৰ্তনৰ প্ৰৱৰ্তন কৰি ৰাজহুৱা ব্যয় হ্ৰাস কৰাৰ পৰিকল্পনাই শ্ৰমিক আৰু সংঘৰ মাজত ক্ষোভৰ সৃষ্টি কৰিছিল।

বহুতে যুক্তি আগবঢ়ায় যে এই ব্যৱস্থাসমূহে অন্যায়ভাৱে নিম্ন আৰু মধ্যম আয়ৰ নাগৰিকক লক্ষ্য কৰি লোৱাৰ লগতে ধনী নিগমসমূহক ৰক্ষা কৰে। এক সমাৱেশৰ সময়ত এজন সংঘৰ প্ৰতিনিধিয়ে কয় যে, কথা পৰিকল্পনাই ইতিমধ্যে সংগ্ৰাম কৰি থকাসকলক শাস্তি দিয়াৰ লগতে প্ৰভাৱশালীসকলক পুৰস্কৃত কৰে।

বায়ৰ’ৰ বিদায় সত্ত্বেও জনসাধাৰণৰ মতে মেক্ৰনৰ চৰকাৰে এই কৰ্তনৰ কাম অব্যাহত ৰাখিব। প্ৰতিবাদকাৰীসকলে কয় যে তেওঁলোকে যিটোক অন্যায় অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰ বুলি অভিহিত কৰিছে তাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ বদ্ধপৰিকৰ।

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মাত্ৰা

বুধবাৰৰ অশান্তি লণ্ডনৰ আণ্ডাৰগ্ৰাউণ্ড কৰ্মীসকলৰ ধৰ্মঘট আৰু নেদাৰলেণ্ডত কে এল এমৰ কৰ্মচাৰীৰ ৱাকআউটৰ সৈতে সংগতি ৰাখি ইউৰোপীয় শ্ৰমিক অসন্তুষ্টিৰ বহল ঢৌ প্ৰতিফলিত কৰে। বৰ্ধিত জীৱন-যাপনৰ ব্যয়, মুদ্ৰাস্ফীতি আৰু ৰাজহুৱা বিত্তৰ ওপৰত হেঁচাই সমগ্ৰ মহাদেশখনতে একেধৰণৰ বিক্ষোভক ইন্ধন যোগাইছে।

ফ্ৰান্সৰ বাবে অৱশ্যে মেক্ৰনৰ চৰকাৰৰ ৰাজনৈতিক ভংগুৰতা আৰু ভোটাৰৰ মাজত ক্ৰমাৎ বিচ্ছিন্নতাৰ ভাৱৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি এই প্ৰতিবাদে অধিক জটিলতা কঢ়িয়াই আনে।

অতীতৰ অশান্তিৰ প্ৰতিধ্বনি

“Block Everything” অভিযানৰ অভাৱনীয়তা আৰু সমৰ্থনৰ বিস্তৃতিয়ে “Yellow Vest” বিদ্ৰোহৰ সৈতে তুলনা কৰিছে। তাৰ পাছতো মেক্ৰনে কেইবা সপ্তাহ ধৰি ৰাজপথৰ যুদ্ধৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হয়, অনুমোদনৰ ৰেটিং আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় তদন্তৰ অৱনতি ঘটিছিল।

সেই পূৰ্বৰ আন্দোলনৰ দৰেই “Block Everything”-এ মতাদৰ্শগত বিভাজনৰ মাজেৰে মানুহক একত্ৰিত কৰিছে — ছাত্ৰ আৰু ট্ৰেড ইউনিয়নৰ পৰা আৰম্ভ কৰি গ্ৰাম্য শ্ৰমিক আৰু নগৰীয়া কৰ্মীলৈকে। একাংশ বিক্ষোভকাৰীয়ে অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰৰ দাবী উত্থাপন কৰাৰ বিপৰীতে আন কিছুমানে বিচাৰে যে মেক্ৰনে সম্পূৰ্ণৰূপে পদত্যাগ কৰক।

আগলৈ কি হ’ব?

কমেও দুদিনলৈ এই প্ৰতিবাদ অব্যাহত থকাৰ সম্ভাৱনা আছে আৰু ছেপ্টেম্বৰৰ শেষৰ ফালে সংগঠনসমূহে অধিক ধৰ্মঘটৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ ভাবুকি প্ৰদান কৰিছে। ইতিমধ্যে বৃহত্তম বিমান পৰিবহণ নিয়ন্ত্ৰক সংঘই ১৮ ছেপ্টেম্বৰত ২৪ ঘণ্টীয়া ৱাকআউটৰ কথা ঘোষণা কৰি ভ্ৰমণ বিশৃংখলতাৰ আন এক ঢৌৰ আশংকা বৃদ্ধি কৰিছে।

মেক্ৰন আৰু লেকৰ্ণুৰ বাবে আগন্তুক সপ্তাহবোৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ হ’ব। ৰাজপথ শান্ত কৰা আৰু বাজেটৰ বাবে সংসদীয় সমৰ্থন নিশ্চিত নকৰাটোৱে সংকট গভীৰ কৰি তুলিব পাৰে আৰু ৰাষ্ট্ৰপতি পদক আৰু অধিক দুৰ্বল কৰি তুলিব পাৰে।

বাছ জ্বলা, ৰে’ল বন্ধ কৰা আৰু কেৱল প্ৰথম দিনাই ২০০ৰো অধিক লোকক গ্ৰেপ্তাৰ হোৱাৰ লগে লগে ফ্ৰান্সে সামাজিক অশান্তিৰ দীৰ্ঘ ইতিহাসৰ আন এক অশান্ত অধ্যায়ৰ সন্মুখীন হৈছে।