বৃদ্ধি পালে বিলাহীৰ মূল্য, চৰকাৰে চৰকাৰে গ্ৰহণ কৰিব এই পদক্ষেপ!

ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজধানী দিল্লীৰ বহু অঞ্চলত বিলাহীৰ দাম ৮০ টকাৰ ওপৰলৈ বৃদ্ধি পাইছে। ইয়াক নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ ভাৰত চৰকাৰে ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজধানীত ৰেহাই মূল্যত টমেটো বিক্ৰী আৰম্ভ কৰিছে। এই আঁচনিখন অতি সোনকালে দেশৰ অন্যান্য প্ৰান্তলৈ সম্প্ৰসাৰিত কৰি বিলাহীৰ দাম হ্ৰাস কৰা হ’ব। এই সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছে কাৰণ যোৱা মাহৰ ঘূৰ্ণীবতাহ মন্থাই শস্যৰ যথেষ্ট ক্ষতিসাধন কৰাৰ লগতে দাম তীব্ৰভাৱে বৃদ্ধি পোৱা বুলি বিষয়টোৰ সৈতে পৰিচিত দুগৰাকী চৰকাৰী বিষয়াই জনায়।

এই ঘূৰ্ণীবতাহৰ ফলত অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ আৰু কৰ্ণাটকৰ দৰে টমেটো খেতি কৰা প্ৰধান অঞ্চলত যোগান ব্যাহত হোৱাৰ ফলত দিল্লীৰ বহু অঞ্চলত প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ষ্ট’ৰৰ মূল্য ৮০ টকাৰ ওপৰলৈ আহিছে। ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় সমবায় গ্ৰাহক ফেডাৰেচনৰ জৰিয়তে গ্ৰাহক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে জনতা ব্ৰেণ্ডৰ টমেটো প্ৰতি কেজি ৫২ টকা দৰত বিক্ৰী কৰাৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰিছে। ১ ডিচেম্বৰৰ পৰা ১৯ ডিচেম্বৰলৈ চলিবলগীয়া সংসদৰ শীতকালীন অধিৱেশন আৰম্ভ হোৱাৰ পূৰ্বেই এই পদক্ষেপ লোৱা হৈছে বুলি বিষয়াসকলে জনায়।

যোৱা কিছুদিনত দিল্লী, হাৰিয়ানা, উত্তৰ প্ৰদেশত যোগানৰ নাটনিৰ বাবে পাইকাৰী আৰু খুচুৰা উভয়ৰে মূল্য বৃদ্ধি পাইছে। এগৰাকী বিষয়াই জনোৱা মতে, ঘূৰ্ণীবতাহৰ মন্থাৰ পৰা হোৱা প্ৰচণ্ড বৰষুণ আৰু প্ৰচণ্ড বতাহে শস্যৰ ক্ষতিসাধন কৰাৰ ফলত হঠাতে দাম বৃদ্ধি পায়। এই ৰেহাই মূল্যৰ বিলাহী বিক্ৰী অনাগত দিনত আন ৰাজ্যলৈও সম্প্ৰসাৰিত কৰা হ’ব। নৱেম্বৰ মাহত চৰকাৰৰ এইটোৱেই প্ৰথম বজাৰ হস্তক্ষেপ। সাধাৰণতে আগষ্টৰ পৰা অক্টোবৰৰ ভিতৰত এনে পদক্ষেপ লোৱা হয়, যেতিয়া বাৰিষাৰ ফলত বিলাহীৰ নাটনি হয়।

বিলাহী উৎপাদন

২০২৪-২৫ বৰ্ষৰ বাবে কৃষি মন্ত্ৰালয়ৰ তৃতীয়টো অগ্ৰিম হিচাপ অনুসৰি দেশত বিলাহীৰ উৎপাদন যোৱা বছৰ ২ কোটি ১৩.২ কোটি টনৰ পৰা ১৯.৪৬ মিলিয়ন টনলৈ হ্ৰাস পোৱাৰ প্ৰকল্প কৰা হৈছে। অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ আৰু কৰ্ণাটকৰ অৰিহণা ক্ৰমে ১৬% আৰু ১০%। অন্ধ্ৰপ্ৰদেশৰ মদনাপল্লে আৰু কৰ্ণাটকৰ কোলাৰ-চিক্কাবল্লাপুৰৰ দৰে ডাঙৰ বজাৰতো শস্যৰ ক্ষতি হোৱাৰ লগতে আগমনৰ সংখ্যা হ্ৰাস পোৱাৰ বাতৰি পোৱা গৈছে। আন এজন বিষয়াই কয়, “আমি অহৰহ সকলো অত্যাৱশ্যকীয় সামগ্ৰীৰ দাম নিৰীক্ষণ কৰি প্ৰয়োজন অনুসৰি ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰোঁ। এই সময়ত বিলাহীৰ যোগান সাধাৰণতে ভাল, কিন্তু শস্যৰ বিফলতাৰ বাবে নাটনিৰ সৃষ্টি হৈছে আৰু বজাৰত অশান্তিৰ সৃষ্টি হৈছে। জনসাধাৰণে বিলাহী বিক্ৰী কৰি থাকিব যেতিয়ালৈকে মূল্য প্ৰতি কেজি ৪০৫০ টকাৰ ভিতৰত নপৰে। এনচিচিএফেও দিল্লীৰ কেইবাটাও স্থানত প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ১৫ টকাকৈ পিঁয়াজ বিক্ৰী কৰিব।” এই সন্দৰ্ভত এনচিআৰলৈ প্ৰেৰণ কৰা ইমেইলৰ উত্তৰ পোৱা নাই যদিও এই প্ৰতিবেদন লিখাৰ সময়লৈকে কোনো সঁহাৰি পোৱা নগ’ল কৃষি ভৱন, বাৰাখাম্বা ৰোড, খাৰী বাওলি, সাকেট, মালভিয়া নগৰ, পেটেল চ’ক, আৰ কে পুৰম, নেহৰু প্লেচ, ৰোহিনী, দ্বাৰকা আৰু নয়দা আদি ঠাইত বিলাহী বিক্ৰী কৰা হ’ব।

ৰাজসাহায্যত বিলাহী

২০২৪ চনত টমেটোৰ বৰ্ধিত মূল্য ৰোধ কৰিবলৈ চৰকাৰে দুবাৰকৈ হস্তক্ষেপ কৰিছিল। জুলাই মাহত যেতিয়া প্ৰতি কেজিৰ দাম ৮০-১০০ টকা হৈছিল তেতিয়া ৰাজসাহায্যযুক্ত বিলাহী প্ৰতি কেজি ৬০ টকাত বিক্ৰী হৈছিল। দ্বিতীয় পদক্ষেপ অক্টোবৰ মাহত লোৱা হৈছিল, যেতিয়া বজাৰৰ গড় মূল্য আছিল প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ১০০ টকা, আৰু ৰাজসাহায্যযুক্তবিলাহী প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ৬৫ টকাত বিক্ৰী কৰা হৈছিল। ২০২৩ চনত যেতিয়া প্ৰতি কেজিৰ দাম ২৫০ টকা হয়, তেতিয়া চৰকাৰে বিলাহী প্ৰতি কেজিত ৯০টকাত বিক্ৰী কৰিবলগীয়া হৈছিল আৰু পিছত প্ৰতি কেজিৰ দাম ৪০টকালৈ হ্ৰাস কৰিছিল। কৰ্ণাটকৰ কোলাৰ জিলাৰ মুলবাগালৰ কৃষক সদাশিৱ হালুৰে কয় যে, “আমি ভাল ফচল আশা কৰিছিলোঁ, কিন্তু বৰষুণৰ ফলত ক্ষতি হৈছে। ইতিমধ্যে খৰচ বেছি হোৱাৰ বাবে ক্ষুদ্ৰ কৃষকৰ বাবে ঋণ পৰিশোধ কৰাটো কঠিন হ’ব।” ৰাজ্যখনৰ উদ্যান শস্যৰ এগৰাকী বিষয়াৰ মতে, বৰষুণৰ ফলত প্ৰায় ৭৬৫ হেক্টৰ শস্যৰ ক্ষতিসাধন হোৱাৰ বিপৰীতে সমগ্ৰ ৰাজ্যতে ৩৯,৪৭৪ হেক্টৰ মাটিত বিলাহীৰ খেতি কৰা হয়।

কৃষি নীতি বিশেষজ্ঞ তথা এছ এফ এ চিৰ প্ৰাক্তন এম ডি প্ৰবেশ শৰ্মাই কয়, “বিলাহী আটাইতকৈ অস্থিৰ পাচলিবোৰৰ ভিতৰত অন্যতম। অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ বা কৰ্ণাটকৰ যিকোনো সৰু সমস্যাই উত্তৰ ভাৰতত খুচুৰা মূল্য আকাশলংঘী কৰি পঠিয়াই দিয়ে। এই ব্যৱস্থাই মূল্য সাময়িকভাৱে সুস্থিৰ কৰি তুলিব, কিন্তু প্ৰকৃত সমস্যাটো হ’ল আমি কেইটামান অঞ্চলৰ ওপৰত অত্যধিক নিৰ্ভৰশীল। যদিহে আমি সমগ্ৰ দেশৰ সৰু সৰু উৎপাদন এলেকাত বিনিয়োগ কৰি মজুতকৰণৰ উন্নতি সাধন কৰোঁ।” এই সমস্যা প্ৰতি বছৰে পুনৰাবৃত্তি হ’ব।”

দিল্লীত বিলাহীৰ দাম

চৰকাৰী তথ্য অনুসৰি ২৫ নৱেম্বৰত দিল্লীত বিলাহীৰ খুচুৰা মূল্য প্ৰতি কেজিত ৮০ টকা আছিল, যিটো যোৱা বছৰ প্ৰতি কেজি ৪৮ টকাৰ তুলনাত ৬৬.৭% বৃদ্ধি। কলকাতাত প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ৫২ টকাৰ পৰা ৭৩ টকালৈ (৪০.৪% বৃদ্ধি), আৰু চেন্নাইত ৪০টকাৰ পৰা ৭৫টকালৈ (৮৭.৫% বৃদ্ধি) মূল্য বৃদ্ধি পাইছে। আচৰিত কথাটো হ’ল যে দোকানত দাম বৃদ্ধি পাইছে যদিও পাইকাৰী মূল্য বহুলাংশে অপৰিৱৰ্তিত হৈ আছে। ২৫ নৱেম্বৰত পাইকাৰী মূল্য প্ৰতি কুইণ্টলত আছিল ৪,১৮২ টকা, যিটো যোৱা বছৰৰ তুলনাত মাত্ৰ ০.৫৩% বৃদ্ধি। ইয়াৰ দ্বাৰা খুচুৰা বিক্ৰেতাসকলৰ বাবে বৃদ্ধি পোৱা মাৰ্জিন স্পষ্টকৈ পোৱা গৈছে। দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অৰ্থনীতিবিদ আভাস কুমাৰৰ মতে গ্ৰাহক খাদ্য মূল্য সূচকাংকৰ ০.৬% বিলাহীৰ অংশ, গতিকে মূল্যবৃদ্ধিয়ে হ্ৰস্বম্যাদী প্ৰভাৱ পেলায় যদিও সামগ্ৰিক মুদ্ৰাস্ফীতিৰ ওপৰত বিশেষ প্ৰভাৱ নপৰে।

আইচিএআৰৰ প্ৰাক্তন সহকাৰী সঞ্চালক প্ৰধান বি.বি.চিঙে কয় যে চৰকাৰে ক্ষীপ্ৰতাৰে কাম কৰিলে কাৰণ খাদ্য উৎপাদনত বিলাহীয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে, আৰু আনকি সামান্য মূল্যবৃদ্ধিয়েও সংসদৰ অধিৱেশনৰ সময়ত ৰাজনৈতিক সমালোচনাৰ সন্মুখীন হ’ব পাৰে। ডিচেম্বৰ মাহত যোগান স্বাভাৱিক নোহোৱালৈকে বজাৰখন তীক্ষ্ণ নিৰীক্ষণ কৰিব চৰকাৰে। হিমাচল প্ৰদেশৰ সোলান জিলাৰ ব্যৱসায়ী অমৰ ঠাকুৰে কয় যে তেওঁ বৰ্তমান নাচিকৰ পৰা বিলাহীৰ উৎস বিচাৰিছে, আৰু যোগান কটকটীয়া। কিন্তু আগন্তুক ২০২৫ দিনত ৰাজস্থান আৰু পঞ্জাৱৰ পৰা নতুন বিলাহী আহি পোৱাত দাম হ্ৰাস পোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। জুন-অক্টোবৰ বতৰত হিমাচলত বিলাহীৰ খেতি কৰা হয়। দেশৰ খুচুৰা মুদ্ৰাস্ফীতি অক্টোবৰ মাহত সৰ্বকালৰ নিম্নতম ০.২৫% লৈ হ্ৰাস পাইছে, যিটো ছেপ্টেম্বৰ মাহত ১.৪৪% আছিল, যিটো আৰ বি আইৰ অনুমানতকৈ যথেষ্ট কম।