বিমানত থকা ব্লেক বক্স কি? কেনেদৰে কাম কৰে এই বক্সে আৰু ই কিয় গুৰুত্বপূৰ্ণ?
ফ্লাইট ৰেকৰ্ডাৰৰ আৰম্ভনি ১৯৩০ চনৰ পৰাই আৰম্ভ হৈছিল, যেতিয়া ফৰাচী অভিযন্তা ফ্ৰান্সোৱা হুচেনটে ফটোগ্ৰাফিক ফিল্মত প্ৰায় দহটা পেৰামিটাৰ আলোকীয়ভাৱে প্ৰক্ষেপ কৰা চেন্সৰৰ সৈতে সজ্জিত ডাটা ৰেকৰ্ডাৰৰ কাম আৰম্ভ কৰিছিল।

প্লেনৰ ব্লেক বক্স
যেতিয়া কোনো বিমান দুৰ্ঘটনা হয়, তেতিয়া এটা বিশেষ নাম চৰ্চা হোৱা দেখা যায় । সেয়া হৈছে ব্লেক বক্স । কিন্তু এই ব্লেক বক্স কি? স্বাভাৱিকতেই বহুতৰে মনত উত্থাপন হয় এই প্ৰশ্ন । ফটোগ্ৰাফিক ফিল্মৰ উদ্ভাৱনৰ প্ৰথম দিনৰ পৰা অত্যাধুনিক যুগলৈকে ফ্লাইট ৰেকৰ্ডাৰ প্ৰযুক্তিৰ এক উল্লেখযোগ্য বিৱৰ্তন ঘটিছে। এই অগ্ৰগতিৰ ফলত কেৱল অধিক নিৰ্ভৰযোগ্যতা আৰু তথ্যৰ অখণ্ডতাই নহয়, প্ৰৱেশযোগ্যতা আৰু বিশ্লেষণ ক্ষমতাও বৃদ্ধি পাইছে, যাৰ ফলত ৰেকৰ্ড কৰা প্ৰতিটো তথ্যৰ সমস্যক অধ্যয়নৰ বাবে নিখুঁতভাৱে পৰীক্ষা কৰিব পৰা যায়।
দুৰ্ঘটনা আৰু গুৰুতৰ পৰিঘটনাৰ পৰা শিক্ষা লোৱাটো বিমান সুৰক্ষাৰ অন্যতম ভেটি আৰু পুনৰাবৃত্তি ৰোধ কৰাৰ এক নৈতিক প্ৰয়োজনীয়তা। কি হ’ল আৰু কিয় হ’ল সেই কথা বুজিবলৈ দুৰ্ঘটনা ৰেকৰ্ডাৰ প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল, যাৰ দ্বাৰা পুনৰ দুৰ্ঘটনাটো কেনেকৈ ৰোধ কৰিব পাৰি সেইটো নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল।
ফ্লাইট ৰেকৰ্ডাৰসমূহে তথ্য (বিমানৰ পৰিমাপ) আৰু শব্দ (পাইলট, কপিপাইলট, ৰেডিঅ’ যোগাযোগ আৰু ককপিটৰ পৰিৱেশৰ শব্দ) সংৰক্ষণ কৰে। ৰেকৰ্ডিং ডিভাইচটো এটা নিৰ্দিষ্ট স্তৰলৈকে ক্ৰেচ-প্ৰটেক্টেড। ই জুই, বিস্ফোৰণ, আঘাত আৰু পানীত ডুব যোৱাৰ প্ৰতিৰোধী। অৰ্থাৎ বিমানত জুই লাগিলে, বিস্ফোৰণ হ’লে বা পানীত অৱতৰণ কৰিলেও এই যন্ত্ৰৰ কোনো ক্ষতি নহয়
কমলা ৰঙৰ বাকচটোক কিয় ব্লেক বক্স বুলি কোৱা হয়?
ফ্লাইট ৰেকৰ্ডাৰৰ আৰম্ভনি ১৯৩০ চনৰ পৰাই আৰম্ভ হৈছিল, যেতিয়া ফৰাচী অভিযন্তা ফ্ৰান্সোৱা হুচেনটে ফটোগ্ৰাফিক ফিল্মত প্ৰায় দহটা পেৰামিটাৰ আলোকীয়ভাৱে প্ৰক্ষেপ কৰা চেন্সৰৰ সৈতে সজ্জিত ডাটা ৰেকৰ্ডাৰৰ কাম আৰম্ভ কৰিছিল।
এই ছবিখন লঘু কঠিন বাকচত অবিৰতভাৱে চলিছিল, সেয়েহে ইয়াৰ নাম ‘ব্লেক বক্স’, যিটো বছৰ বছৰ ধৰি ব্যৱহাৰ হৈ আছে, কিন্তু সঁজুলিবোৰ ক’লাতকৈ বেছি কমলা ৰঙৰ। আচলতে কমলা ৰং আৰম্ভণিৰে পৰাই ইয়াৰ নিৰ্বাচিত ৰং আছিল, কিয়নো ইয়াৰ ফলত ধাতুৰ বাকচটো চিনাক্ত কৰাটো সহজ হৈ পৰে।
সেই দিনৰ পৰাই ফ্লাইট ৰেকৰ্ডাৰ প্ৰযুক্তিৰ অহৰহ সংশোধন হৈ আহিছে, প্ৰতিটো পুনৰাবৃত্তিত অতীতৰ পৰিঘটনাৰ পৰা শিকি অহা শিক্ষাসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। চুম্বকীয় টেপৰ দৰে কেইবাটাও প্ৰযুক্তিৰ বিৱৰ্তনৰ পিছত আজিৰ অৱস্থাৰ ৰেকৰ্ডাৰত ষ্টেকড মেম’ৰী চিপ ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাৰ ফলত চলন্ত অংশবোৰ নাইকিয়া হয় আৰু সেয়েহে দুৰ্ঘটনাত ভাঙি যোৱাৰ আশংকা হ্ৰাস পায়।
কাৰিকৰী অগ্ৰগতিৰ ফলত বিমান ৰেকৰ্ডাৰসমূহে ক্ৰমান্বয়ে তথ্য ৰেকৰ্ড আৰু সংৰক্ষণ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। A300B2 ৰ ব্লেক বক্সৰ ক্ষমতা প্ৰায় ১০০ টা পেৰামিটাৰ আছিল যদিও A350 ৰ ব্লেক বক্সবোৰে ২৫ ঘণ্টাৰ বাবে প্ৰায় ৩,৫০০ পেৰামিটাৰ পৰিচালনা কৰিব পাৰে, য’ত ককপিটৰ কমাণ্ড ইনপুট আৰু ডিছপ্লে, ফ্লাইট কণ্ট্ৰ’ল, অটোপাইলট, এয়াৰ কণ্ডিচনাৰ, ফিউৱেল চিষ্টেম, হাইড্ৰ’লিক আৰু ইলেক্ট্ৰিক চিষ্টেম, ইঞ্জিন আদিৰ তথ্যও অন্তৰ্ভুক্ত।
এই সকলোবোৰ উন্নয়নে স্থায়িত্ব বৃদ্ধি আৰু তথ্য সংৰক্ষণ ক্ষমতা সম্প্ৰসাৰিত কৰাত অৰিহণা যোগাইছে । বিমান উদ্যোগে সৰ্বাধিক সুৰক্ষা মানদণ্ডৰ সন্ধানত উদ্ভাৱন অব্যাহত ৰাখিছে।
ডাটা ষ্ট্ৰীমিং
গভীৰ পানীত পৰি যোৱা বিমানৰ ব্লেক বক্স বিচাৰি নোপোৱা আৰু ইয়াত থকা তথ্যৰ পৰা বঞ্চিত হোৱাৰ আশংকাৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ এয়াৰবাছ আৰু বিমান সুৰক্ষাৰ অন্যান্য নিৰ্মাতাসকলে পৃথক সমাধানৰ সন্ধান কৰিছে। ইয়াৰে এটা হ’ল ডাটা ষ্ট্ৰীমিং। নিৰন্তৰ উপগ্ৰহৰ সম্প্ৰচাৰে বিমানৰ তথ্য দ্ৰুতভাৱে লাভ কৰাটো সহজ কৰি তোলে। উপগ্ৰহৰ বেণ্ডউইডথৰ আকাৰ, গোপনীয়তা আৰু তথ্য সুৰক্ষাৰ দৰে বিভিন্ন দিশৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি আইচিএঅ’ই এই সমাধানৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰি আছে।
স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে নিয়োগযোগ্য বিমান ৰেকৰ্ডাৰ
স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে নিয়োগযোগ্য বিমান ৰেকৰ্ডাৰ হৈছে এয়াৰবাছে বিকশিত কৰা আন এটা বিকল্প। এই ধাৰণাটো হৈছে বিমানখনৰ পিছৰ অংশত এনে এটা ইউনিট স্থাপন কৰা যিয়ে ফ্লাইট ডাটা ৰেকৰ্ডাৰ, ককপিট ভইচ ৰেকৰ্ডাৰ আৰু এটা ইন্টিগ্ৰেটেড ইমাৰ্জেন্সি লোকেটৰ ট্ৰেন্সমিটাৰ (ই এল টি)ৰ সংমিশ্ৰণ ঘটাব। এই ইউনিটটো দুৰ্ঘটনাৰ সময়ত নিয়োগ কৰা হয় যদিহে চেন্সৰে বিমানৰ ফ্ৰেমৰ বিকৃতি বা পানীত ডুব যোৱা ধৰা পেলায়। এই ৰেকৰ্ডাৰটো পানীত ওপঙি থাকিব পৰাকৈ ডিজাইন কৰা হৈছে । এই বক্সটোৱে বিমানৰ অৱস্থান প্ৰেৰণ কৰে, যাৰ দ্বাৰা অনুসন্ধান আৰু উদ্ধাৰ সেৱাই যিকোনো জীৱিত ব্যক্তিক অধিক দ্ৰুতভাৱে উদ্ধাৰ কৰিবলৈ আৰু ধ্বংসাৱশেষ বিচাৰি উলিয়াবলৈ অভিযান চলাব পাৰে ।
অটোনমাচ ডিষ্ট্ৰেছ ট্ৰেকিং
এয়াৰবাছে নিজৰ বাণিজ্যিক বিমানত অটোনমাচ ডিষ্ট্ৰেছ ট্ৰেকিং ক্ষমতাৰ সৈতে নতুন প্ৰজন্মৰ ই এল টি ডিভাইচ প্ৰৱৰ্তন কৰিছে। এই নতুন বৈশিষ্ট্যটো এনেদৰে ডিজাইন কৰা হৈছে যাতে কোনো বিমান বিপদৰ পৰিস্থিতিত হেৰাই নাযায়।
সংযুক্ত (ভইচ আৰু ডাটা) ৰেকৰ্ডাৰ
আইচিএঅ’ৰ ভইচ ৰেকৰ্ডিং সময় ২ৰ পৰা ২৫ ঘণ্টালৈ বৃদ্ধি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিবলৈ এ৩২০ ফেমিলি বিমানে দুটা নতুন ৰেকৰ্ডাৰ আগবঢ়ায়, যিয়ে ভইচ আৰু টেক্সট যোগাযোগ, আৰু বিমানৰ ডাটা সংৰক্ষণ কৰিব পৰা একক ডিভাইচত বিমানৰ তথ্য আৰু ককপিটৰ ভয়েচ ৰেকৰ্ডিং কাৰ্যসমূহ একত্ৰিত কৰে। দীৰ্ঘ দূৰত্বৰ বিমানসমূহত এই ককপিট ভয়েচ এণ্ড ডাটা ৰেকৰ্ডাৰ (চিভিডিআৰ)সমূহ স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে স্থাপন কৰিব পৰা যায়।
ভইচ আৰু ডাটা ফ্লাইট ৰেকৰ্ডাৰ বিচাৰি উলিওৱা আৰু ৰেকৰ্ড কৰা ডাটা সফলতাৰে ডাউনলোড, ডিকোডিং, বৈধকৰণ আৰু বিশ্লেষণ কৰাটো এটা তদন্তৰ মূল পদক্ষেপ। ই ঘটনাটোৰ সামগ্ৰিক ছবিখনক সমৰ্থন কৰে আৰু কোনো দুৰ্ঘটনা বা কাণ্ডৰ কাৰণ আৰু অৰিহণা যোগোৱা কাৰকসমূহ চিনাক্ত আৰু সম্বোধন কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ই এক অপৰিহাৰ্য আহিলা। যোৱা কেইটামান দশকত উৰণ ৰেকৰ্ডাৰ প্ৰযুক্তিৰ বিৱৰ্তনে সুৰক্ষা তদন্তৰ সঠিকতা আৰু নিৰ্ভৰযোগ্যতাক সমৰ্থন কৰিছে।
হেলিকপ্টাৰৰ ক্ষেত্ৰত কি হয়?
হেলিকপ্টাৰতো (একক) কম্বাইণ্ড ৰেকৰ্ডাৰ থাকে। এই ইউনিটটোৱে উৰণৰ বৈশিষ্ট্য নিৰ্ণয় কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় সকলো তথ্য (সময়, হেডিং, উচ্চতা, শক্তি, উষ্ণতা, ৰ’টাৰৰ গতি, বাহিৰৰ উষ্ণতা আদি) ৰেকৰ্ড কৰিবলৈ সক্ষম । ৮০০ৰ পৰা ১২০০ৰ ভিতৰত পেৰামিটাৰ অনুসৰণ কৰিবলৈ ই সক্ষম । গধুৰ হেলিকপ্টাৰত (>৩১৭৫ কিলোগ্ৰাম সৰ্বোচ্চ টেক অফ ওজন) ই ১১০০ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ উষ্ণতা এঘণ্টা ধৰি সহ্য কৰিব পাৰে (বিমানত থকাৰ দৰেই)। লঘু হেলিকপ্টাৰত থকা ৰেকৰ্ডাৰে এই উষ্ণতা ১৫ মিনিট সহ্য কৰিব পাৰে।