বহু প্ৰতিবাদ, বহু অনিশ্চয়তাৰ অন্তত বিদ্যুৎ উৎপাদন আৰম্ভ নামনি সোৱণশিৰি জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পত

নামনি সোৱণশিৰি জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্প

নামনি সোৱণশিৰি জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্প বা এনএইচপিচি বিগ ডেম, যাক লৈ দীৰ্ঘদিন ধৰি চলি আহিছে প্ৰতিবাদ, এই নদীবান্ধৰ বিৰুদ্ধে হৈছিল ৰক্তাক্ষয়ী আন্দোলনো। কিন্তু তাৰ পাছতো এই নদীবান্ধ সম্পূৰ্ণ হৈ উঠিল। উত্তৰ অসমৰ বাবে এই নদীবান্ধ অভিশাপ হ’ব পাৰে বুলি বহুতেই শংকা প্ৰকাশ কৰিছিল। কিন্তু তাৰ পাছতো এই নদীবান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হ’ল।

বছৰ বছৰ ধৰি বিলম্ব আৰু দীৰ্ঘদিনীয়া অনিশ্চয়তাৰ অন্তত অসম–অৰুণাচল প্ৰদেশ আন্তঃৰাজ্যিক সীমান্তত অৱস্থিত এন এইচ পি চিৰ ২০০০ মেগাৱাট শক্তিসম্পন্ন নামনি সোৱণশিৰি জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পই অৱশেষত আংশিক বাণিজ্যিক বিদ্যুৎ উৎপাদন আৰম্ভ কৰিছে। ইউনিট-২ আৰম্ভ হোৱাৰ লগে লগে মঙলবাৰে এই প্ৰকল্পটোৱে কাম আৰম্ভ কৰে। ২০১২ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত প্ৰথমে নিৰ্ধাৰিত কাম সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ ১৩ বছৰতকৈও অধিক সময়ৰ পাছত উৎপাদনক্ষম হৈছে এই প্ৰকল্প।

এক বিবৃতিত চৰকাৰী শক্তি মেজৰগৰাকীয়ে কয় যে ২৫০ মেগাৱাট ক্ষমতাসম্পন্ন ইউনিট-২ কাৰ্যতঃ নতুন দিল্লীৰ পৰা কেন্দ্ৰীয় শক্তি মন্ত্ৰী মনোহৰ লালে উদ্বোধন কৰে। ভাৰতৰ সৰ্ববৃহৎ জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পটো সম্পূৰ্ণৰূপে কাৰ্যকৰী কৰাৰ দিশত এই কমিচনিং এক উল্লেখযোগ্য পদক্ষেপ হিচাপে পৰিগণিত হৈছে।

নামনি সোৱণশিৰি জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পত ২৫০ মেগাৱাটকৈ আঠটা উৎপাদন ইউনিট আছে। এন এইচ পি চিয়ে কয় যে আগন্তুক সময়ছোৱাত পৰ্যায়ক্ৰমে অতিৰিক্ত ইউনিট কমিচন কৰা হ’ব। শেহতীয়া উন্নয়নৰ লগে লগে প্ৰকল্পটোৱে এতিয়া অতি সোনকালে ২৫০ মেগাৱাটৰ আৰু তিনিটা ইউনিট আৰম্ভ কৰাৰ দিশত আগবাঢ়িছে, তাৰ পিছত ২০২৬–২৭ চনৰ ভিতৰত বাকী চাৰিটা ইউনিট আৰম্ভ হ’ব।

এন এইচ পি চিক অভিনন্দন জনাই কেন্দ্ৰীয় শক্তি মন্ত্ৰীয়ে এই কমিচনিঙক এক গৌৰৱময় মাইলৰ খুঁটি বুলি অভিহিত কৰি কয় যে ই বছৰ বছৰ ধৰি চলি অহা অধ্যৱসায়, নিষ্ঠা আৰু দলীয় কাম-কাজৰ প্ৰতিফলন ঘটায়। তেওঁ কয় যে এই প্ৰকল্পই ভাৰতৰ স্বচ্ছ আৰু বহনক্ষম শক্তিৰ প্ৰতি দায়বদ্ধতাৰ প্ৰতীক, একে সময়তে উত্তৰ-পূবৰ বিকাশ, ৰাষ্ট্ৰীয় শক্তি গ্ৰীড শক্তিশালী কৰা আৰু দেশৰ নেট জিৰ’ উচ্চাকাংক্ষাক আগুৱাই নিয়াত সহায় কৰে।

সম্পূৰ্ণৰূপে কাৰ্যক্ষম হোৱাৰ পিছত নামনি সোৱণশিৰি প্ৰকল্পই ভাৰতৰ নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ ক্ষমতা যথেষ্ট বৃদ্ধি কৰিব, গ্ৰীডৰ স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধি কৰিব আৰু বৃহৎ পৰিসৰৰ স্বচ্ছ শক্তি উৎপাদনৰ এক নতুন অধ্যায় হিচাপে চিহ্নিত কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে। সৰু পুখুৰীৰ সৈতে ৰান অৱ দ্য ৰিভাৰ আঁচনি হিচাপে ডিজাইন কৰা এই প্ৰকল্পটোৱে আঠটা হেড ৰেচ সুৰংগৰ মাজেৰে পানী ডাইভাৰ্ট কৰি বছৰি প্ৰায় ৭,৪২২ মিলিয়ন ইউনিট নবীকৰণযোগ্য বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰিব।

এন এইচ পি চিয়ে কয় যে এই প্ৰকল্পৰ জৰিয়তে সমগ্ৰ দেশৰ ১৬খন হিতাধিকাৰী ৰাজ্যলৈ বিদ্যুৎ যোগান ধৰা হ’ব। ইয়াৰ উপৰিও অৰুণাচল প্ৰদেশ আৰু অসমে বিনামূলীয়া বিদ্যুৎ আৱণ্টন লাভ কৰিব, আনহাতে সামগ্ৰিকভাৱে উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলে ১০০০ মেগাৱাট আৱণ্টনৰ দ্বাৰা লাভৱান হ’ব, যাৰ ফলত আঞ্চলিক শক্তিৰ উপলব্ধতা যথেষ্ট শক্তিশালী হ’ব।

প্ৰকল্পটোৰ যাত্ৰা অৱশ্যে দীঘলীয়া আৰু অশান্ত। ইয়াৰ পূৰ্বে এই প্ৰকল্পৰ কমিচনিং প্ৰথমতে ঘোষণা কৰা ২০২৩–২৪ বিত্তীয় সময়সীমাৰ পৰা ২০২৬ চনৰ মে’লৈ পিছুৱাই দিয়া হৈছিল। মূল কাম সম্পূৰ্ণ কৰাৰ লক্ষ্য আছিল ২০১২ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত। প্ৰকল্পটোৰ আনুমানিক ব্যয় তীব্ৰভাৱে বৃদ্ধি পাইছে, ২০০২ চনত প্ৰাৰম্ভিকভাৱে ৬,২৮৫ কোটি টকাৰ পৰা সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ সময়ত প্ৰায় ২৬,০৭৫ কোটি টকালৈ বৃদ্ধি পাইছে ব্যয়।

নিৰ্মাণৰ শীৰ্ষ পৰ্যায়ত এই প্ৰকল্পটোৱে প্ৰায় ৭,০০০ স্থানীয় লোকক দৈনিক কৰ্মসংস্থাপন প্ৰদান কৰিছিল আৰু ঠিকাদাৰ, সেৱা প্ৰদানকাৰী আৰু স্থানীয় ব্যৱসায়ৰ জৰিয়তে অসংখ্য প্ৰত্যক্ষ আৰু পৰোক্ষ চাকৰিৰ সৃষ্টি কৰিছিল।

এন এইচ পি চিয়ে আলোকপাত কৰে যে এই প্ৰকল্পটো উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ সৰ্ববৃহৎ বান্ধ—১১৬ মিটাৰ উচ্চতাৰ পকী বান্ধ। যিয়ে আঞ্চলিক আন্তঃগাঁথনি বৃদ্ধি কৰে, গ্ৰীডৰ স্থিৰতা শক্তিশালী কৰে আৰু সোৱণশিৰি নদী অৱবাহিকাত বানপানীৰ সমস্যা আৰু পানী ব্যৱস্থাপনাত অৰিহণা যোগায়। এই প্ৰকল্পত উন্নত অভিযান্ত্ৰিকীকৰণো প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে, ইয়াত ভাৰতৰ গধুৰ জলবিদ্যুৎ উৎপাদক ৰ’টাৰ, আটাইতকৈ ডাঙৰ ষ্টেটাৰ আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ মূল ইনলেট ভাল্ভ আছে।

সোৱণশিৰি নদীৰ প্ৰথমটো কেছকেডেড মথাউৰি হিচাপে এই প্ৰকল্পটোৱে বান নিয়ন্ত্ৰণৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ই ৪৪২ মিলিয়ন ঘনমিটাৰৰ নিৰ্দিষ্ট বানৰ কুশ্বন প্ৰদান কৰে, যাৰ ফলত বাৰিষাত পানীৰ সুৰক্ষিত ব্যৱস্থা নিশ্চিত কৰা হয়। সম্পূৰ্ণ জলাশয় স্তৰত ১৩৬৫ মিলিয়ন ঘনমিটাৰ পানী মজুত থকাৰ বাবে বানৰ সময়ত জলাশয়টোৰ প্ৰায় এক তৃতীয়াংশ খালী হৈ থাকে যাতে অতিৰিক্ত পানী শোষণ হয় আৰু তলৰ অঞ্চলসমূহ সুৰক্ষিত হয়।

এন এইচ পি চিয়ে সোৱণশিৰি নদীৰ কাষত নদীৰ পাৰ সুৰক্ষা আৰু খহনীয়া নিয়ন্ত্ৰণৰ ব্যাপক ব্যৱস্থাও ৰূপায়ণ কৰি ৫২২ কোটি টকাৰ বিনিয়োগেৰে ৩০ কিলোমিটাৰ তললৈ কাম সম্পূৰ্ণ কৰি ইয়াৰ পৰিসীমা ৬০ কিলোমিটাৰলৈকে সম্প্ৰসাৰণ কৰিছে।

২০০৪ চনৰ অক্টোবৰ মাহত বনাঞ্চল নিষ্কাশনৰ অনুমতি পোৱাৰ পিছত ২০০৫ চনৰ জানুৱাৰী মাহৰ পৰা নামনি সোৱণশিৰি প্ৰকল্পৰ নিৰ্মাণ কাৰ্য আৰম্ভ হয়। কিন্তু নিৰাপত্তাৰ চিন্তা আৰু নামনি অশংত পৰিব পৰা সম্ভাৱ্য প্ৰভাৱক লৈ স্থানীয় জনগোষ্ঠী আৰু নাগৰিক সমাজৰ গোটৰ প্ৰতিবাদৰ ফলত ২০১১ চনৰ ডিচেম্বৰৰ পৰা ২০১৯ চনৰ অক্টোবৰৰ ভিতৰত কাম স্থগিত ৰখা হয়। এই বিষয়সমূহৰ সমাধানৰ বাবে অসম চৰকাৰ আৰু কেন্দ্ৰই বিভিন্ন সিদ্ধান্তৰ সৈতে কেইবাখনো সমিতি গঠন কৰিছিল।

আইনী বাধা সমাধান আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় সেউজ ন্যায়াধিকৰণৰ পৰা অনুমতি লাভ কৰাৰ পিছত এন এইচ পি চিয়ে ২০১৯ চনৰ ১৫ অক্টোবৰত পুনৰ নিৰ্মাণ আৰম্ভ কৰে, যাৰ ফলত প্ৰকল্পটোৰ বহু প্ৰত্যাশিত কাৰ্যকৰী আত্মপ্ৰকাশৰ পথ মুকলি হয়।