পক্ষীৰ জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ মূল আশ্ৰয়স্থলী কাজিৰঙা, সমীক্ষাত ৪৩টা বিশেষ প্ৰজাতিৰ চৰাইৰ উপস্থিতিৰ তথ্য…

কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান( Photo-Sujan Chatterjee)

কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু বাঘ সংৰক্ষিত বনাঞ্চলে ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ  প্লাৱনভূমিৰ জটিল বাসস্থান আৰু ভাবুকিৰ সন্মুখীন হোৱা প্ৰজাতিৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি প্ৰথমটো চৰাইৰ জৰীপ প্ৰতিবেদন প্ৰকাশ কৰিছে। এই সমীক্ষাত ৪৩টা চৰাইৰ প্ৰজাতি লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে, য’ত এটা জটিল বিলুপ্তপ্ৰায়, দুটা বিলুপ্তপ্ৰায় আৰু ছটা দুৰ্বল প্ৰজাতিৰ চৰাই আছে। যাৰ ফলত ই ভাৰতৰ ভিতৰতে সৰ্বোচ্চ চৰাইৰ বৈচিত্ৰ্যৰ ভিতৰত অন্যতম হৈ পৰিছে।

২০২৫ চনৰ ১৮ মাৰ্চৰ পৰা ২৫ মে’ৰ ভিতৰত সমগ্ৰ পূব অসম, বিশ্বনাথ, আৰু নগাঁও বন্যপ্ৰাণী সংমণ্ডলত এই সমীক্ষা চলোৱা হৈছিল। এই পৰিৱেশগতভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ অঞ্চলটোৰ চৰাইৰ মূল্যায়নৰ বাবে ইয়াত পইণ্ট কাউণ্ট জৰীপ আৰু নিষ্ক্ৰিয় শব্দ নিৰীক্ষণৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত বিশ্বব্যাপী ভাবুকিৰ সন্মুখীন হোৱা বা স্থানীয় ১০টা প্ৰজাতিৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল। ইয়াৰ ভিতৰত বেংগল ফ্ল’ৰিকান, শ্বৱাম্প ফ্ৰাংকলিন, ফিনছ ৱেভাৰ, শ্বৱাম্প গ্ৰাছ বেবলাৰ, জেৰ্ডনছ বেবলাৰ, স্লেণ্ডাৰ-বিল্ড বেবলাৰ, ব্লেক-ব্ৰেষ্টেড পেৰ’টবিল, মাৰ্চ বেবলাৰ, ব্ৰিষ্টল্ড গ্ৰাছবাৰ্ড, ইণ্ডিয়ান গ্ৰাছবাৰ্ড আদি উল্লেখযোগ্য।

কাজিৰঙাৰ কহৰা ৰেঞ্জত বিশেষ সফলতা আছিল বিলুপ্তপ্ৰায় ফিনছ ৱেভাৰৰ এটা প্ৰজনন কলনীৰ আৱিষ্কাৰ। এই চৰাইটো ঘাঁহনিৰ স্বাস্থ্যৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সূচক আৰু গছৰ ওপৰত বাহ সজাৰ বাবে জনাজাত। প্ৰতিবেদনত কাজিৰঙাৰ ভিতৰত কেইবাটাও জটিল ঘাঁহনিৰ বাসস্থান চিনাক্ত কৰা হৈছে যিয়ে বিপন্ন আৰু স্থানীয় চৰাইৰ উল্লেখযোগ্য জনসংখ্যাক সমৰ্থন কৰে। ইয়াত এই প্ৰজাতিসমূহ সংৰক্ষণৰ বাবে কেন্দ্ৰীভূত বাসস্থান সুৰক্ষা আৰু ব্যৱস্থাপনাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে।

এই সমীক্ষা আছিল বন বিষয়া, বিজ্ঞানী আৰু সংৰক্ষণবিদসকলৰ সহযোগিতামূলক প্ৰচেষ্টা। বিশেষজ্ঞসকলৰ ভিতৰত আছিল ড° আছাদ আৰ ৰহমানী, ড° আনোৱাৰ উদ্দিন চৌধুৰী, ড° ৰঞ্জন কুমাৰ দাস, ড° উদয়ন বৰঠাকুৰ, ড° সোণালী ঘোষ, ইত্যাদি।  এই সন্দৰ্ভত ১১ জুলাইত কাজিৰঙাত বন মন্ত্ৰী চন্দ্ৰমোহন পাটোৱাৰীয়ে এই প্ৰতিবেদন প্ৰকাশ কৰি জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ কম পৰিচিত দিশসমূহৰ নথিভুক্তকৰণৰ ক্ষেত্ৰত উদ্যান কৰ্তৃপক্ষৰ প্ৰচেষ্টাক শলাগ লয়।

এই প্ৰতিবেদনে ঘাঁহনিত বাস  কৰা চৰাইৰ দীৰ্ঘম্যাদী সংৰক্ষণৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ হিচাপে চিহ্নিত কৰিছে। ইয়াত এই ভংগুৰ পৰিৱেশ তন্ত্ৰসমূহক সুৰক্ষিত কৰিবলৈ চলি থকা পৰিৱেশ নিৰীক্ষণ আৰু অভিযোজিত ব্যৱস্থাপনাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে। ভাৰত-বাৰ্মা জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ হটস্পটৰ ভিতৰত কাজিৰঙাক পক্ষীৰ জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ মূল আশ্ৰয় হিচাপে পুনৰ স্বীকৃতি প্ৰদান কৰা হৈছে। প্ৰতিবেদনখনে সংৰক্ষিত এলেকা ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত বৈজ্ঞানিক গৱেষণাক একত্ৰিত কৰাৰ বাবেও এক আৰ্হি প্ৰদান কৰিছে, যিটো ভাৰত আৰু ইয়াৰ বাহিৰৰ অন্যান্য ভূ-প্ৰকৃতিৰ ক্ষেত্ৰতো প্ৰয়োগ কৰিব পাৰি।