অপেক্ষা ২০২৭ লৈ… অসমীয়াই স্বচক্ষে দেখা পাব বৃন্দাবনী বস্ত্ৰ, জানক এই বস্ত্ৰৰ বিষয়ে

অসমীয়াই স্বচক্ষে দেখা পাব বৃন্দাবনী বস্ত্ৰ

মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ তত্ত্বাৱধানত অসমীয়া শিপিনিয়ে বৈ উলিওৱা এখন দীঘলীয়া বস্ত্ৰ। বস্ত্ৰখনত বৃন্দাবনত কৰা শ্ৰীকৃষ্ণৰ বাল্যকালৰ লীলাসমূহৰ চিত্ৰসহ বৰ্ণনা কৰা আছে। এই বস্ত্ৰখনৰ কিছু অংশ এতিয়া ইউৰোপ, লণ্ডনৰ ভিক্টোৰিয়া আৰু এলবাৰ্ট সংগ্ৰহালয়ত আৰু কিছু অংশ পেৰিছৰ গুইমেট সংগ্ৰহালয়ত (the Guimet Museum) সংৰক্ষিত হৈ আছে। গুৰুজনাৰ অমৰ সৃষ্টি বৃন্দাৱনী বস্ত্ৰ অসমলৈ ঘূৰাই অনাৰ বাবে এতিয়া অসম চৰকাৰে কৰিছে বিশেষ প্ৰচেষ্টা।

আজি মুখ্যমন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাই এই সন্দৰ্ভত এখন সংবাদমেল সম্বোধন কৰে। লোকসেৱা ভৱনত অনুষ্ঠিত এই সংবাদমেলত মুখ্যমন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাই কয়, “গুৱাহাটীৰ খানাপাৰাত এটি বিশেষ মিউজিয়াম সাজি উলিওৱা হ’ব, য’ত সংৰক্ষিত কৰি ৰখা হ’ব গুৰুজনাৰ “বৃন্দাৱনী বস্ত্ৰ”। কিন্তু আপুনি জানেনে এই বৃন্দাৱনী বস্ত্ৰ কি, ইয়াৰ ইতিহাস কি?

বৃন্দাৱনী বস্ত্ৰ কি? (What is vrindavoni Bastra)

জগতগুৰু শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ তত্ত্বাৱধানত অসমীয়া শিপিনিয়ে বৈ উলিয়াইছিল এই বস্ত্ৰখন। য’ত বৃন্দাবনত কৰা শ্ৰীকৃষ্ণৰ বাল্যকালৰ লীলাসমূহৰ চিত্ৰসহ বৰ্ণনা কৰা হৈছিল। ১৬ শ শতিকাত অসমীয়া শিপিনিসকলে, শংকৰদেৱ আৰু মাধৱদেৱৰ তত্ত্বাৱধানত, পাটকাপোৰত ভাগৱত বিশেষকৈ ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণৰ শিশুকালক আখ্যান বিলাক ফুল বাছি চিত্ৰিত কৰিছিল। ৰজা নৰনাৰায়ণৰ আদেশ পাই শংকৰদেৱে বৰপেটাৰ তাঁতীকুছিত বস্ত্ৰৰ কাম আৰম্ভ কৰি গোপাল আতাক মুখ্য দায়িত্ব দিয়ে। তাঁতীকুছিৰ শিপিনিসকলৰ হতুৱাই গোপাল আতাৰ নেতৃত্বত বোৱা হৈছিল বুলি জনা যায়। এই বস্ত্ৰ ১৫৬৭ ৰ পৰা ১৫৬৯ চনৰ ভিতৰত বৈ উলিওৱা হৈছিল। বস্ত্ৰখনত খোদিত চিত্ৰই মধ্যযুগৰ অসমীয়া শিপিনিৰ কলা-কৌশলতাৰ নিদৰ্শন দিয়ে।

এই দীঘল বস্ত্ৰখনৰ বাবে ১২ ভাৰ সূতা সূতাৰ আৱশ্যক হৈছিল। তাঁতীকুছিৰ গোপাল তাঁতী বা মথুৰাদাস বুঢ়া আতাৰ পেহাক ৰাম লাৰুৱাৰ বাৰীতে আহল-বহল ঘৰ সাজি এই বস্ত্ৰখন বোৱা হৈছিল। বস্ত্ৰখনৰ দৈৰ্ঘ্য ৰখা হৈছিল ছয়কুৰি হাত আৰু প্ৰস্থ তিনিকুৰি হাত অৰ্থাৎ (দীঘ ১২০ হাত আৰু প্ৰস্থ ৬০ হাত)। জগন্নাথ আতৈয়ে বস্ত্ৰখনি বৃন্দাবনৰ প্ৰখ্যাত ’বাৰ বন’ৰ আৰ্হিত কৰা বুলি উল্লেখ কৰে।

শংকৰদেৱৰ কথামতে গোপাল তাঁতীয়ে আন সহযোগীসকলক লৈ কৃষ্ণ জন্মৰ বিশদ বিৱৰণ, নন্দ ৰজাৰ গৃহলৈ কৃষ্ণৰ গমন, গোকুলত কৃষ্ণৰ সকলো লীলা-খেলা, কংসবধৰ সকলো কাৰ্যৰ বিৱৰণ নানা-ৰঙী সূতাৰে ফুটাই তোলা হৈছিল। এই কাপোৰ ববলৈ শংকৰদেৱে পাটবাউসী সত্ৰৰ পৰা দিনৌ তাঁতীকুছিলৈ গৈছিল আৰু প্ৰতিদিনে এবেগেতকৈ কাপোৰ বৈছিল।কাপোৰখন যথেষ্ট ডাঙৰ আৰু গধুৰ হোৱা বাবে সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত সেইখন মেলিবলৈ আৰু সামৰিবলৈ প্ৰায় তিনিকুৰি মানুহৰ(৬০ জন) প্ৰয়োজন হৈছিল।

বৃন্দাবনী বস্ত্ৰখন ছমাহত তিনিকুৰি হাত বোৱা হৈছিল। তেতিয়া পাটবাউসীত থকা শংকৰদেৱে কাপোৰখন নি জাপি-কুচি জপাত সুমুৱাই থোৱা দেখি ভকতসকলে সেইখন চাব বিচাৰে। তাৰবাবে তেওঁ ওখকৈ বাঁহৰ চাং কৰি তাত নতুন ঢাৰি পাাৰি বস্ত্ৰখন প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। ওচৰৰ সকলো ঠাইৰ পৰা ভকতসকলে ঢাপলি মেলি চাবলৈ আহিল আৰু বস্ত্ৰৰ কাৰুকাৰ্য দেখি বিচূৰ্তি হৈ টকা-সিকা দি সেৱা কৰে।

শংকৰদেৱে ইয়াৰ পিছত কাপোৰখন লৈ গৈ ৰজা নৰনাৰায়ণ আৰু শুক্লধ্বজক দিয়ে। তেওঁলোকে ৰাজসভাত বস্ত্ৰখন মেলি চাই আচৰিত হয় আৰু শংকৰদেৱৰ ক্ষমতা দেখি বিস্ময় মানিলে।

বৃন্দাৱনী বস্ত্ৰৰ ইতিহাস ( vrindavoni Bastra History)

শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱে পাটবাউসীত থকা সময়ত কোচ ৰজা নৰনাৰায়ণ আৰু তেওঁৰ ভাতৃ শুক্লধ্বজৰ অনুৰোধত বৃন্দাবনী বস্ত্ৰ বৈছিল। নৰনাৰায়ণ ৰজাই শংকৰদেৱৰ মুখেৰে শ্ৰীকৃষ্ণৰ লীলা শুনিবলৈ পাই অভিভূত হৈ তেওঁৰ কাহিনী চিত্ৰৰ জৰিয়তে চাবলৈ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰে। শংকৰদেৱে সেয়া কাপোৰত ৰং-বিৰঙৰ সূতাৰে ফুটাই তোলা সম্ভৱ হ’ব বুলি কয়। ৰজাই তাৰবাবে যাৱতীয় ব্যৱস্থা কৰিবলৈ আৰু যিমান প্ৰয়োজন, সিমান সূতা যোগাৰ দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰে। সেই সময়ত শংকৰদেৱ পাটবাউসীত আছিল আৰু বৰপেটাৰ তাঁতীকুছি নামে ঠাইৰ শিপিনিসকলৰ মাধ্যমেৰেই এই কাম কৰিবলৈ মনস্থ কৰি মাধবদেৱৰ সৈতে আলচ কৰে আৰু গোপাল আতাক মূখ্য তাঁতী নিযুক্ত কৰে।

এই বস্ত্ৰ ১৫৬৭ ৰ পৰা ১৫৬৯ চনৰ ভিতৰত বৈ উলিওৱা হৈছিল, তাৰপিছত ই বিভিন্ন কাৰণত ভূটান হৈ তিব্বত পায়গৈ আৰু তাৰ পৰা ইউৰোপীয় ব্যৱসায়ীসকলে এই বস্ত্ৰ উদ্ধাৰ কৰি ইউৰোপলৈ লৈ আহে। বৰ্তমান সময়ত এই বস্ত্ৰ লণ্ডনৰ ভিক্টৰিয়া এলবাৰ্ট সংগ্ৰহালয় আৰু পেৰিচৰ গুইমেট সংগ্ৰহালয়ৰ (the Guimet Museum) তত্ত্বাৱধানত আছে। কোনো কোনোৰ মতে বৃন্দাৱনী বস্ত্ৰৰ টুকুৰা এটা ১৯০৪ চন মানত লণ্ডনৰ টাইমচ কাকতৰ এজন সাংবাদিকে সংগ্ৰহ কৰি সংগ্ৰহালয়ক দান কৰে। একেধৰণৰ বস্ত্ৰৰ টুকুৰা ‘ফিলাডেলফিয়া মিউজিয়াম অৱ আৰ্ট’কে ধৰি কেইবাটাও সংগ্ৰহালয়ত আছে বুলি জনা যায়। ২০০৪ চনত, শংকৰদেৱে ১৬ শতিকাত আৰ্হি কৰা বুলি অনুমান কৰা এনে এটুকুৰা বস্ত্ৰ নিউয়ৰ্ক চহৰৰ ‘অক্সন হাউচ অৱ খ্ৰীষ্টী’য়ে ১২০,০০০ ডলাৰ সংৰক্ষিত মূল্যত নীলাম কৰিছিল। এনেধৰণৰ পাটৰ কাপোৰত বৈ উলিওৱা শিল্পকৰ্ম অসমৰ আৰু ইয়াৰ দাঁতি কাষৰীয়া অঞ্চলত ১৭১৫ চন মানলৈকে তৈয়াৰ কৰা হৈছিল আৰু তিব্বত আদি দেশলৈ ৰপ্তানিও কৰা হৈছিল। বৰ্তমান ব্ৰিটি‍ছ মিউজিয়ামৰ মালিকীস্বত্বৰ অধীনত থকা এই বস্ত্ৰ ১৯০৪ চনত তিব্বতৰ পৰা উদ্ধাৰ কৰা হৈছিল। এই বস্ত্ৰ চাৰে ন মিটাৰ দীঘল যদিও ইয়াক কেইবাটাও খণ্ডত বৈ উলিয়াই পিছত যোগ কৰা হৈছিল। ইয়াত শংকৰদেৱ বিৰচিত এটি পদো তুলি থোৱা আছে।

উল্লেখ্য যে, অসম চৰকাৰৰ প্ৰচেষ্টাত মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱে প্ৰস্তুত কৰা বৃন্দাৱনী বস্ত্ৰ চাব পাৰিব অসমৰ মানুহে। ১৮ মাহৰ বাবে অসমত থাকিব মহাপুৰুষজনৰ অভিনৱ সৃষ্টি বৃন্দাৱনী বস্ত্ৰ । আজি মুখ্যমন্ত্ৰীযে অসমবাসীক দিলে এই ভাল খবৰ।