এইখন দেশত আছে পৃথিৱীৰ সবাতোকৈ বৃহৎ ৰেল নেটৱৰ্ক, কিন্তু তাৰপাছতো লেহেমীয়া যাত্ৰীবাহী ৰেলৰ গতি

প্ৰতীকী ছবি

ভাৰতত ৰেল যাত্ৰা কেৱল এটা যাত্ৰা নহয়, ই আমাৰ জীৱনৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ। আমি আমাৰ ৰেলৱেক দেশৰ “জীৱনৰেখা” বুলি কওঁ, আৰু সেয়া সঁচা, কিয়নো আমাৰ ৰেল নেটৱৰ্ক বিশ্বৰ ভিতৰত চতুৰ্থ বৃহত্তম। কিন্তু প্ৰায়ে প্ৰশ্ন উত্থাপন হয় যে কোনখন দেশত বিশ্বৰ ভিতৰতে সৰ্বাধিক ৰেল নেটৱৰ্ক আছে? যদি আপুনি চীন বা ৰাছিয়া বুলি ভাবিছে তেন্তে আপুনি ভুল কৰিছে। আমেৰিকাত বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া আৰু বৃহৎ ৰেল নেটৱৰ্ক আছে। এই নেটৱৰ্ক ইমানেই বিশাল যে ইয়াৰ পৰিসংখ্যাই যিকোনো ব্যক্তিক আচৰিত কৰি তুলিব পাৰে।

আমেৰিকাৰ পৰিবহণ বিভাগ আৰু এছ’চিয়েশ্যন অৱ আমেৰিকান ৰে’লৱেজৰ তথ্য অনুসৰি আমেৰিকাৰ ৰে’লৱে নেটৱৰ্ক ২ লাখ ২০ হাজাৰ কিলোমিটাৰতকৈও অধিক দূৰত্বত বিস্তৃত। ইয়াৰ বিশালতা এই কথাৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে যদি এই ট্ৰেকবোৰ সৰলৰেখাত সংযোগ কৰা হ’লহেঁতেন তেন্তে ই পৃথিৱীখনক প্ৰায় পাঁচবাৰ ঘূৰিব পাৰিলেহেঁতেন।

ব্যক্তিগত কোম্পানীসমূহে সমগ্ৰ ব্যৱস্থাপ্ৰণালী চলায়

ভাৰতকে ধৰি বেছিভাগ দেশতে ৰেলপথ সম্পূৰ্ণৰূপে চৰকাৰী মালিকানাধীন আৰু নিয়ন্ত্ৰিত। অৱশ্যে আমেৰিকাই সম্পূৰ্ণ বেলেগ পথ বাছি লৈছিল। ইয়াৰ ৰেলৱেৰ আন্তঃগাঁথনি আৰু পৰিচালনাৰ মালিকানাধীন বহুলাংশে ব্যক্তিগত কোম্পানী। এই মডেলটো আজিৰ নহয়, ১৮০০ চনৰ। দেশৰ পূব আৰু পশ্চিম অংশ সংযোগৰ অভিযানে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ সূচনা কৰে।

দেশৰ এটা মূৰ আনটো মূৰৰ লগত প্ৰথমে সংযোগ কৰিবলৈ বিভিন্ন ব্যক্তিগত ৰেল কোম্পানীৰ মাজত প্ৰতিযোগিতা চলিছিল। এই প্ৰতিযোগিতাৰ ফলত ১৮৬৯ চনত প্ৰথম ট্ৰেন্সকন্টিনেণ্টেল ৰেলপথ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হয়। এই ব্যক্তিগতকৰণে আমেৰিকাত ৰেল নেটৱৰ্কৰ সম্প্ৰসাৰণ আজিও অতুলনীয় গতিৰে ত্বৰান্বিত কৰে। সময়ৰ লগে লগে সৰু কোম্পানীসমূহে একত্ৰিত হৈ ডাঙৰ কোম্পানী গঠন কৰে আৰু আজি ইউনিয়ন পেচিফিক, বিএনএছএফ ৰেলৱে, আৰু চিএছএক্সৰ দৰে কোম্পানীয়ে এই বিশাল নেটৱৰ্ক পৰিচালনা কৰে।

আমেৰিকাৰ ৰেল ব্যৱসায় কিমান ডাঙৰ?

আই বি আই এছ ৱৰ্ল্ডৰ এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি ২০২৫ চনৰ শেষৰ ফালে আমেৰিকাৰ ৰেল পৰিবহণ উদ্যোগৰ মূল্য প্ৰায় ১০৩ বিলিয়ন ডলাৰ হ’ব বুলি প্ৰকল্প কৰা হৈছে। কেৱল মালবাহী যাতায়তৰ কথা বিবেচনা কৰিলে এই বজাৰখন ২০২৫ চনত ৭১.৭৭ বিলিয়ন ডলাৰ আৰু ২০৩০ চনৰ ভিতৰত ৮৪.৭৯ বিলিয়ন ডলাৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। ২০২৪ চনৰ জুলাইৰ তুলনাত ২০২৫ চনত ৰে’ল মালবাহীৰ পৰিমাণ ২.৪% বৃদ্ধি পাইছে, আন্তঃম’ডাল যাতায়ত বৃদ্ধিৰ প্ৰতিফলন ঘটিছে। কয়লাৰ বাহিৰেও অন্য গাড়ী ভৰ্তি ট্ৰেইনো ৪.৭% বৃদ্ধি পাইছে, যিয়ে ৰেল উদ্যোগৰ ক্ৰমবৰ্ধমান চাহিদা স্পষ্টভাৱে প্ৰমাণ কৰিছে।

যাত্ৰীবাহী ৰেল লেহেমীয়া, কিন্তু মালবাহী ৰেল ‘ছুপাৰষ্টাৰ’ 

তীব্ৰবেগী ৰে’ল বা বুলেট ট্ৰেইনৰ কথা আহিলে জাপান, চীন আৰু ইউৰোপীয় দেশসমূহ আগৰণুৱা যেন লাগে। এই ক্ষেত্ৰত আমেৰিকা আন উন্নত দেশতকৈ পিছ পৰি থকা যেন লাগে। ৰে’লৰ প্ৰচুৰ পৰিমাণে থাকিলেও যাত্ৰীবাহী ৰে’লৰ গতি লেহেমীয়া। ইয়াৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণটো হ’ল আমেৰিকাৰ ৰে’ল ব্যৱস্থাই যাত্ৰী যাতায়তৰ পৰিৱৰ্তে মালবাহী পৰিবহণৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।

মালবাহী ৰেল আমেৰিকাৰ ট্ৰেকৰ প্ৰকৃত ৰজা। আমট্ৰকৰ দৰে চৰকাৰী যাত্ৰী সেৱা চলি থকাৰ সময়তে তেওঁলোকে চলোৱা ট্ৰেকসমূহ বেছিভাগেই ব্যক্তিগত মালবাহী কোম্পানীসমূহৰ মালিকানাধীন। সেয়েহে মালবাহী ৰে’লে প্ৰাধান্য লাভ কৰে। মালবাহী পৰিবহণৰ ক্ষেত্ৰত আমেৰিকা অতুলনীয়। ইয়াৰ প্ৰায় ২৮% মালবাহী ৰেলযোগে পৰিবহণ কৰা হয়।

ইয়াৰ ক্ষমতা বুজিবলৈ হ’লে আমেৰিকাত এখন মালবাহী ৰে’লে সিমানখিনি সামগ্ৰী বোজাই কৰিব পাৰে, যিমান সামগ্ৰী একেলগে ২৮০খন ট্ৰাকে কঢ়িয়াই নিব পাৰে। ইয়াৰ ফলত পথৰ যানজঁট হ্ৰাস হোৱাই নহয়, ই অত্যন্ত অৰ্থনৈতিকভাৱেও লাভজনক। প্ৰায় ৪৮০ মাইল (প্ৰায় ৭৭০ কিলোমিটাৰ) দূৰলৈ এক টন সামগ্ৰী পৰিবহণ কৰিলে মাত্ৰ এটা গেলন ইন্ধন ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই কাৰণেই কয়লা, শস্য, তেল, গাড়ী, গধুৰ যন্ত্ৰপাতি পৰিবহণৰ বাবে ৰেলৱেই আটাইতকৈ পছন্দৰ বিকল্প।

আমেৰিকান অৰ্থনীতিৰ হৃদস্পন্দন

আমেৰিকাৰ ৰেল নেটৱৰ্ক কেৱল লোহাৰ ৰেলপথৰ নেটৱৰ্কতকৈও অধিক; ইয়াক দেশৰ অৰ্থনীতিৰ মেৰুদণ্ড বুলি গণ্য কৰা হয়। দেশৰ বন্দৰ, ঔদ্যোগিক চহৰ, গ্ৰাম্য কৃষি অঞ্চল, আৰু প্ৰধান বজাৰসমূহ এই নেটৱৰ্কৰ দ্বাৰা সংযুক্ত হৈ এক শক্তিশালী যোগান শৃংখল গঠন কৰিছে। এই ৰেল ব্যৱস্থাই বছৰি কোটি কোটি টকাৰ অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ সৃষ্টি কৰে। আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাটো হ’ল যে ই ব্যক্তিগত মালিকানাধীন হোৱাৰ বাবে এই কোম্পানীসমূহে নিজেই আন্তঃগাঁথনি আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট বিনিয়োগ বহন কৰে, যাৰ ফলত চৰকাৰৰ ওপৰত বোজা কমি যায়।